Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Modd newydd, dynamig, gwreiddiedig a phroffesiynol o gwrdd â’n costau yn Esgobaeth Bangor ! !
The Bishop’s Ministry Fund | A new, dynamic, rooted and professional way of meeting our costs in the Diocese of Bangor
!
!
Adroddiad cyflawn Grŵp Adolygu y Cyfran Plwyf | Dros y misoedd diwethaf, mae Grŵp Adolygu y Cyfran Plwyf wedi gweithio i ddatblygu cyfundrefn newydd i gwrdd â chostau gweinidogaethol yr esgobaeth. Bydd y gyfundrefn hon yn cael ei threialu yn ystod 2015 a 2016. Mae'r ddogfen hon yn cynnwys adroddiad llawn y grŵp. ! !
The full report of the Parish Share Review Group | Over recent months, the Parish Share Review Group has worked to develop a new system to meet the costs of ministry within the diocese. This system will be trialled during 2015 and 2016. This document includes the group’s full report. ! !
!
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Fel Cristnogion yn Esgobeth Bangor, gallwn olrhain ein hanes yn ôl i ddynion a merched sanctaidd a sefydlodd gymunedau o weddi a gwasanaeth ar draws yr esgobaeth mor gynnar â’r bumed ganrif. Parheir i goffáu’r saint Celtaidd cynnar hyn – Deiniol, Cybi, Seiriol, Tudwen, Madryn, a llawer o rai eraill – yn enwau ein heglwysi, ein pentrefi a’n trefi. Fileniwm a hanner yn ddiweddarach, nid yw ein cenhadaeth wedi newid – ymatebwn i alwad Iesu drwy fod yn Eglwys sy’n Dysgu, tystiolaethwn i’n ffydd drwy air a gweithred, a cheisiwn gyrraedd ein cymdogion â newyddion da Teyrnas Dduw. Mae sicrhau adnoddau digonol ar gyfer ein gweinidogaeth a’n cenhadaeth yn rhan hollbwysig o’n bywyd ar y cyd fel esgobaeth. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno gwaith Grŵp Adolygu y Cyfran Plwyf, ac yn lawnsio Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob: modd newydd, dynamig, gwreiddiedig a phroffesiynol o gwrdd â’n costau yn Esgobaeth Bangor.
As Christians in the Diocese of Bangor, we can trace our history back to holy men and women who founded communities of prayer and service across the diocese as early as the fifth century. These early Celtic saints – Deiniol, Cybi, Seiriol, Tudwen, Madryn, and many others – are still commemorated in the names of our churches, villages and towns. A millennium and a half later, our mission hasn’t changed – to respond to the call of Jesus by becoming a Learning Church, to witness to our faith by word and action, and to reach out to all people with the good news of the Kingdom of God. Resourcing our ministry and mission is a vital component of our shared life as a diocese. This report presents the work of the Parish Share Review Group, and launches the Bishop’s Ministry Fund: a new, dynamic, rooted and professional way of meeting our costs in the Diocese of Bangor.
2
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Trosolwg
Overview
1
Rhaid i ni, fel esgobaeth ar y cyd, allu cwrdd â chostau gweinidogaeth yn ein Ardaloedd Gweinidogaeth – yr Ardaloedd Gweinidogaeth sydd eisioes wedi ei ffurfio, a’r rhai fydd yn cael eu ffurfio yn ystod y misoedd i ddod.
1
We need, as a whole diocese, to be able to meet the costs of ministry in our Ministry Areas – those Ministry Areas already formed and those that will be formed over coming months.
2
Mae ein cyfundrefn Cyfran Plwyf, sy’n ariannu ein costau gweinidogaethol ar hyn o bryd, yn dechrau gwegian. Mae’r Grŵp Adolygu y Cyfran Plwyf wedi adolygu’r gyfundrefn bresennol, ac wedi gweithio i ddatblygu dull newydd. Bydd y gyfundrefn newydd hon yn cael ei threialu ledled yr esgobaeth yn ystod 2015 a 2016.
2
Our Parish Share system, which currently funds the costs of ministry, is creaking at the seams. The Parish Share Review Group has reviewed the existing system, and has worked to develop a new approach. This new system will be trialled across the diocese during 2015 and 2016.
3
Fel rhan ganolog o’r gyfundrefn newydd, bydd Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob yn cael ei sefydlu. Caiff Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob ei goruchwylio gan Fwrdd Cyllid yr Esgobaeth (DBF), a bydd y gronfa’n gyfrifol am gostau gweinidogaethol lleol (cyflogau, pensiynau, persondai a costau datblygu gweinidogaethol; costau hyfforddi a datblygu ar gyfer y rhai sy’n arfer gweinidogaethau lleyg yn ein heglwysi; a’r buddsoddiad a wnawn i fagu a hyfforddi cenhedlaeth newydd o arweinwyr).
3
As a central part of the new system, the Bishop’s Ministry Fund will be established. Overseen by the Diocesan Board of Finance, the Bishop’s Ministry Fund will meet the costs of local ministry (stipends, pension, parsonage and ministerial development costs; training and development costs for those who exercise lay ministries in our churches; the investment raising up and training a new generation of leaders).
4
Yn lle’r hen gyfundren Cyfran Plwyf, bydd Ardaloedd Gweinidogaeth ac eglwysi yn cael eu gwahodd i gyfrannu at Gronfa Gweinidogaeth yr Esgob. Bydd Ardaloedd Gweinidogaeth ac eglwysi yn gallu gosod eu targedau eu hunain ar gyfer eu cyfraniad blynyddol i Gronfa Gweinidogaeth yr Esgob. Byddwn yn gosod targedau mewn awyrgylch o ymgynghori Cristnogol, yng nghwmni Ardaloedd Gweinidogaeth ac eglwysi cyfagos, ac yng ngoleuni’r galw disgwyliedig ar Gronfa Gweinidogaeth yr Esgob. Mae hyn yn caniatáu i ni gymryd o ddifrif sefyllfa ariannol, cenhadol a bugeiliol pob eglwys, yn ogystal â’n hatebolrwydd i’n gilydd fel aelodau o’r un teulu esgobaethol.
4
In place of the old Parish Share system, Ministry Areas and churches will be invited to contribute to the Bishop’s Ministry Fund. Ministry Areas and churches will be able to set their own targets for their annual contribution to the Bishop’s Ministry Fund. This target-setting will take place in the context of Christian conferring with neighbouring Ministry Areas and churches, and in the light of the anticipated demands on the Bishop’s Ministry Fund. This allows us to take seriously the financial, missional and pastoral situation of each church, as well as our accountability to one another as members of the diocesan family.
3
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
5
Bydd angen i bawb sy’n cymryd rhan yn y gyfundren newydd fod yn uchel eu croch am ei thegwch a’i chadernid, fel y gall ein stiwardiaeth a’n rhoi fel esgobaeth ddod yn rhan hael ac annatod o’n hysbrydolrwydd Cristnogol ac o’n hymrwymiad i fod yn Eglwys sy’n Dysgu.
5
All who take part in this new system will need to be ambassadors for its fairness and robustness, so that our giving and stewardship as a diocese can be seen as a positive and generous outworking of our Christian discipleship and of our commitment to be a Learning Church.
6
Ochr yn ochr â’r system newydd, bydd yr esgobaeth yn cynnig mwy o gymorth gyda datblygiad ariannol, cyllidebu, rhoi, stiwardiaeth, codi arian, ac archwilio ffrydiau incwm newydd o fewn Ardaloedd Gweinidogaeth ac eglwysi.
6
Alongside this new system, the diocese will be offering greater assistance with financial development, budgeting, giving, stewardship, fundraising, and the exploration of new income streams within Ministry Areas and churches.
7
Gobeithiwn y bydd y newidiadau hyn yn galluogi ein cyfundrefnau a’n strategaethau ariannol fel esgobaeth i fod yn ddeinamig, yn wreiddiedig, ac yn broffesiynol.
7
Taken as a whole, we hope that these changes will enable our financial systems and strategies as a diocese to be dynamic, rooted and professional.
4
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Adrannau’r adroddiad
The report’s sections
A
Cyflwyniad
A
Introduction
B
Pam yr ydym yn adolygu a diwygio cyfundrefn y Cyfran Plwyf?
B
Why review and revise the Parish Share system?
C
Pa egwyddorion a gwerthoedd ddylai fod yn sail i gyfundrefn ddiwygiedig?
C
What principles and values should underpin a revised system?
D
Sut mae esgobaethau eraill yn strwythuro’u cyfundrefnau?
D
How do other dioceses structure their systems?
E
Beth yw’r berthynas rhwng y Cyfran Plwyf a’r gyllideb esgobaethol?
E
What is the relationship between the Parish Share and the diocesan budget?
F
Y gyfundrefn newydd
F
The new system
G
Annog cyfraniadau llawn ac Ardaloedd Gweinidogaeth sy’n ariannol gynaliadwy
G
Encouraging full contributions and financially sustainable Ministry Areas
H
Dadansoddiad risg o’r gyfundrefn newydd
H
A risk analysis of the new system
I
Gweithredu’r gyfundrefn newydd
I
Implementation of the new system
5
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Yr adroddiad cyflawn
The full report
Adran A Cyflwyniad
Section A Introduction
A.1!
! Yn!2013,!sefydlwyd!Grŵp!Adolygu!y! Cyfran!Plwyf!i!adolygu!a!diwygio!yn! briodol!y!system!o!aseinio!a!chasglu’r! Cyfran!Plwyf!yn!Esgobaeth!Bangor.!!
! A.2!
Mae’r!Grŵp!Adolygu!wedi!cael!ei!gadeirio! gan!yr!Archddiacon!Bangor!ac!Ynys!Môn! (yr!Hybarch!Paul!Davies),!ac!mae!ei! aelodaeth!wedi!cynnwys!y!Canon! Ddiwinydd!(y!Parchg!Ganon!Leslie! Francis),!Cadeirydd!Bwrdd!Cyllid!yr! Esgobaeth!(Mr!Laurence!Pearce)!a!phum! Trysorydd!Eglwys!(Mr!Christopher!Cook,! Mrs!Gweneth!George,!Mr!Neil!Richards,! Mrs!Barbara!Ware!a!Mr!Roger! Whitehouse).!Mae!gwaith!y!Grŵp!Adolygu! wedi!ei!gefnogi!gan!Swyddog!Cyllid!yr! Esgobaeth!(Mrs!Cathryn!Hughes)!ac! Ysgrifennydd!yr!Esgobaeth!(Mr!Siôn!Rhys! Evans).!!
A.2!
Tasg!gyntaf!y!Grŵp!Adolygu!oedd!myfyrio! ar!y!system!bresennol,!ac!mae!llawer!o’r! myfyrdodau!ar!yr!heriau!wedi!eu!cynnwys! yn!Adran!B.!Yng!ngoleuni’r!sylwadau!hyn,! cytunodd!y!Grŵp!Adolygu!i!ystyried! system!newydd!ar!gyfer!y!Cyfran!Plwyf.! Nesaf,!myfyriodd!y!Grŵp!Adolygu!ar!yr! egwyddorion!a’r!gwerthoedd!y!byddai’n! dymuno’u!gweld!fel!rhan!o!system! newydd,!yn!ogystal!ag!ar!y!goblygiadau!ar! gyfer!y!Cyfran!Plwyf!o’n!Gweledigaeth! Esgobaethol!o!fod!yn!Eglwys!sy’n!Dysgu.! Mae’r!myfyrdodau!hyn!wedi!eu!cynnwys! yn!Adran!C.!Hefyd!ymgymerodd!y!Grŵp! Adolygu!archwiliad!o’r!systemau!Cyfran! Plwyf!ar!waith!ar!draws!yr!Eglwys!yng! Nghymru!ac!Eglwys!Loegr!(Adran!D).!!
A.3!
! A.4!!
! In!2013,!a!Parish!Share!Review!Group!was! established!to!review!and!revise!the! system!of!assigning!and!collecting!the! Parish!Share!in!the!Diocese!of!Bangor.!!
!
! A.3!
A.1!
The!Review!Group!has!been!chaired!by!the! Archdeacon!of!Bangor!&!Anglesey!(the! Ven.!Paul!Davies),!and!its!membership!has! included!the!Canon!Theologian!(the!Revd! Canon!Leslie!Francis),!the!Chair!of!the! Diocesan!Board!of!Finance!(Mr!Laurence! Pearce)!and!five!Church!Treasurers!(Mr! Christopher!Cook,!Mrs!Gweneth!George,! Mr!Neil!Richards,!Mrs!Barbara!Ware!and! Mr!Roger!Whitehouse).!The!Review!Group! has!been!supported!by!the!Diocesan! Finance!Officer!(Mrs!Cathryn!Hughes)!and! the!Diocesan!Secretary!(Mr!Siôn!Rhys! Evans).!!
! ! The!Review!Group’s!first!task!was!to! reflect!on!the!current!system,!and!many!of! the!reflections!on!its!challenges!are! included!in!Section!B.!In!the!light!of!these! reflections,!the!Review!Group!agreed!to! explore!a!new!system!for!the!Parish!Share.! Next,!the!Review!Group!reflected!on!the! principles!and!values!that!it!would!want!to! see!as!part!of!a!new!system,!as!well!as!on! the!implications!for!the!Parish!Share! system!of!our!Diocesan!Vision!of!being!a! Learning!Church.!These!reflections!are! included!in!Section!C.!The!Review!Group! also!undertook!an!audit!of!the!Parish! Share!systems!in!operation!across!the! Church!in!Wales!and!the!Church!of! England!(outlined!in!Section!D).!!
! Yng!ngoleuni!myfyrdodau’r!Grŵp!Adolygu,! ac!yn!sgil!ystyriaeth!o’r!berthynas!rhwng!y! Cyfran!Plwyf!a!chyllideb!yr!esgobaeth!(a! amlinellir!yn!Adran!E),!bu!i’r!Grŵp! Adolygu!ddatblygu!ac!ymgynghori!ar!fodel! newydd!ar!gyfer!y!Cyfran!Plwyf.!Mae’r! model!newydd!yn!cael!ei!amlinellu!yn! Adran!F.!Mae!datblygiadau!ategol!i!annog! cyfraniadau!llawn!ac!i!fagu!Ardaloedd! Gweinidogaeth!sy’n!ariannol!gynaliadwy!
A.4!
!
In!the!light!of!the!Review!Groups’! reflections!and!its!consideration!of!the! relationship!between!the!Parish!Share!and! the!diocesan!budget!(outlined!in!Section! E),!the!Review!Group!finally!developed! and!consulted!on!a!new!model!for!the! Parish!Share.!This!new!model!is!outlined! in!Section!F.!Complementary! developments!to!encourage!full! contributions!and!financially!sustainable!! ! 6
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
A.5!!
yn!cael!eu!cynnig!yn!Adran!G.!Yn!olaf,! ystyriodd!y!Grŵp!Adolygu!risgiau!y! system!newydd!(Adran!H)!a’r!amserlen! gweithredu!(Adran!I).!! ! Mae!Archddiacon!Paul,!fel!cadeirydd!y! Grŵp!Adolygu,!yn!ddiolchgar!i!holl! aelodau’r!grŵp!sydd!wedi!rhoi!o’u!hamser! a’u!hegni!tuag!at!yr!ymrwymiad!pwysig! hwn!ar!ran!yr!esgobaeth.!Ategir!diolch! arbennig!i’r!Trysoryddion!Eglwysi!a!oedd! yn!aelodau!o’r!grŵp:!daethant!â! gwybodaeth!a!dealltwriaeth!o’r!heriau!a’r! cyfleoedd!a!wynebir!gan!ein!heglwysi,!yn! ogystal,!mewn!rhai!achosion,!â!theithio! pellteroedd!mawr!ar!draws!yr!esgobaeth!i! fod!yn!rhan!o’n!trafodaethau.!
Ministry!Areas!are!proposed!in!Section!G.! Finally,!the!Review!Group!considered!the! risks!of!the!new!system!(Section!H)!and!an! implementation!timeframe!(Section!I).! ! A.5!
Archdeacon!Paul,!as!chair!of!the!Review! Group,!is!grateful!to!all!of!the!members!of! the!group!who!have!given!of!their!time! and!energy!to!this!important!undertaking! on!behalf!of!the!diocese.!Particular!thanks! are!due!to!the!Church!Treasurers!who! were!members!of!the!group,!who!brought! great!knowledge!and!understanding!of!the! challenges!and!opportunities!faced!by!our! churches,!and!who,!in!some!cases,! travelled!great!distances!across!the! diocese!to!be!part!of!our!discussions.!
! !
! !
Adran B Pam yr ydym yn adolygu a diwygio cyfundrefn y Cyfran Plwyf?
Section B Why review and revise the Parish Share system?
B.1!
Mae!cyfundrefn!y!Cyfran!Plwyf!yn! cyfrannu!arian!sylweddol!(oddeutu!£1.7M! y!flwyddyn)!tuag!at!gyfanswm!costau! gweinidogaethol!Esgobaeth!Bangor,!swm! sy’n!gyfartal!â!thros!draean!o!gyfanswm! ein!gwariant!hollgynhwysol!fel!esgobaeth! (hynny!yw,!ein!gwariant!cyfunol!ar!lefelau! esgobaethol,!Ardaloedd!Gweinidogaeth!ac! eglwysi!lleol).!Mae!unrhyw!gyfundrefn! sy’n!cynnwys!trosglwyddo!cyllid! sylweddol!yn!haeddu!cael!ei!hadolygu’n! rheolaidd.!
B.1!
Fodd!bynnag,!mae!llawer!o!resymau! penodol!sy’n!ei!gwneud!yn!angenrheidiol! ar!yr!adeg!hon!i!adolygu’r!gyfundrefn!yn!ei! chyfanrwydd:!
B.2!
!
! B.2!
! B.2.1!
! The!Parish!Share!system!contributes! significant!funds!(about!£1.7M!per!annum)! towards!the!total!costs!of!ministry!in!the! Diocese!of!Bangor,!a!sum!that!equates!to! over!one!third!of!our!total!global! expenditure!as!a!diocese!(i.e.!our! combined!expenditure!at!diocesan,! Ministry!Area!and!local!church!levels).!Any! system!that!involves!such!a!significant! transfer!of!funds!deserves!to!be!reviewed! and!appropriately!revised!regularly.!
! ! However,!there!are!several!specific! reasons!that!make!it!necessary!at!this!time! to!review!and!revise!the!system!as!a! whole:!
! Yn!gyntaf,!mae’r!cyfran!a!gasglwyd!o’r! Cyfran!Plwyf!y!gofynnwyd!amdano!wedi! dirywio,!ac!y!mae!graddfa’r!dirywiad!wedi! cynyddu.!Yn!ystod!2012,!casglwyd!89%!o’r! cyfanswm!y!gofynnwyd!amdano;!yn!2013,! disgynnodd!hyn!i!83%.!Ar!ben!hynny,!wrth! i!rai!eglwysi!fethu!â!gwneud!cyfraniad! llawn!flwyddyn!ar!ôl!blwyddyn,!mae’r! effaith!ar!eglwysi!eraill!sy’n!aberthu!er! mwyn!cyfarfod!â!chais!yr!esgobaeth!yn! llawn!yn!dod!yn!gynyddol!annheg.!Ni!all! sefyllfa!o’r!fath!gadw!hyder!ein!heglwysi! am!lawer!yn!hwy.!!
B.2.1!
First,!the!proportion!of!the!requested! Parish!Share!gathered!across!the!diocese! has!declined,!and!the!rate!of!decline!has! increased.!During!2012,!89%!of!the!total! requested!was!gathered;!in!2013,!this!fell! to!83%.!Moreover,!as!some!churches!fail! to!make!a!full!contribution!year!by!year,! the!effect!on!other!churches!that!are! making!sacrifices!in!order!to!meet!the! diocese’s!request!in!full!becomes! increasingly!unfair.!Such!a!position!cannot! retain!the!confidence!of!our!churches!for! much!longer.!!
! 7
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
B.2.2!
Yn!ail,!gall!y!fformiwla!a!ddefnyddir!i! rannu!cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf!y! gofynnwyd!amdano!rhwng!ein!heglwysi! gynhyrchu!cyfraniadau!anfoddhaol.!Mae! rhaniad!cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf!yn! seiledig!ar!ffigwr!‘per%capita’,!a!gawn!drwy! rannu!cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf!gan!ffigwr! sy’n!cynrychioli!cyfanswm!presenoldeb! Sul!cyfartalog!yr!esgobaeth.!Cawn!y!swm!y! gofynnir!amdano!gan!bob!eglwys!drwy! luosi’r!ffigwr!per%capita!gyda’r!ffigwr! presenoldeb!Sul!cyfartalog!ar!gyfer!yr! eglwys!dan!sylw.!Gall!y!swm!canlyniadol! gael!ei!gynyddu!neu!ei!leihau!gan!hyd!at! 20%!i!adlewyrchu!statws!economaiddb gymdeithasol!lleoliad!yr!eglwys.!Mae! unrhyw!newid!o’r!swm!y!gofynnwyd! amdano’r!flwyddyn!flaenorol!wedi!ei! gapio!ar!+15%!a!b10%.!Tra!bod!y! fformiwla,!mewn!sawl!modd,!yn!gadarn,! gall!gynhyrchu!canlyniadau!a!ymddengys! yn!afreolaidd.!Felly,!er!bod!y!cynnydd! cyfartalog!yn!y!Cyfran!Plwyf!ar!draws!yr! esgobaeth!yn!2014!yn!0.3%,!bu!i’r! dirywiad!cyffredinol!ym!mhresenoldeb! cyfartalog!yr!esgobaeth,!o’i!gyfuno!â’r! ffigwr!presenoldeb!eglwysig!cyfartalog!ar! gyfer!eglwys!unigol!wedi!ei!gyfrifo!fel! cyfartaledd!dros!dair!blynedd!a!phan!y! gallai!newidiadau!i’r!Cyfran!Plwyf!yn!ystod! yr!un!cyfnod!fod!wedi!eu!capio,!olygu!bod! rhai!eglwysi!wedi!wynebu!cynnydd!rhwng! 2013!a!2014!o!15%!(na!chyfatebwyd!gan! 15%!o!gynnydd!mewn!aelodaeth!dros!y! flwyddyn).!Gall!cyfundrefn!o’r!fath!wneud! penderfyniadau!unigol!yn!anodd!eu! cyfiawnhau,!ac!mae’n!ddealladwy!yn! lleihau!hyder!yn!y!gyfundrefn!yn!ei! chyfanrwydd,!er!bod!yr!egwyddorion! mathemategol!a’r!data!sylfaenol!sydd!wrth! wraidd!y!rhaniad!yn!gadarn.!
B.2.2!
Mae!trydedd!set!o!resymau!yn! canolbwyntio!ar!degwch!ac! effeithiolrwydd!cyffredinol!y!fformiwla! presennol.!Ei!brif!ffocws!yw!presenoldeb! cyfartalog,!er!y!cyfryngir!hynny!drwy! ystyried!statws!economaiddbgymdeithasol! lleoliad!y!plwyf.!Fodd!bynnag,!mae’n!erfyn! gweddol!dibawch,!ac!nid!yw’n!caniatáu! ystyried!nifer!o!ffactorau!hollol! berthnasol.!Mae’r!ffactorau!na!chaiff!eu! hystyried!yn!cynnwys!unrhyw!fesur!o!allu! eglwys!i!dalu,!unrhyw!fesur!o’r!gwahanol! orbenion!y!bydd!eglwysi’n!eu!hwynebu!!
B.2.3!
! B.2.3!
!
Secondly,!the!formula!used!to!divide!the! total!Parish!Share!requested!between!our! churches!can!produce!unsatisfactory! results.!The!division!of!the!total!Parish! Share!between!churches!is!based!upon!a! ‘per%capita’!figure,!achieved!by!dividing!the! total!Parish!Share!by!a!figure!representing! the!total!average!Sunday!attendance!of!the! diocese.!The!sum!requested!from!each! church!is!then!achieved!by!multiplying!the! per%capita!figure!by!the!average!Sunday! attendance!figure!for!the!church! concerned.!The!resulting!sum!may!be! increased!or!decreased!by!up!to!20%!to! reflect!the!sociobeconomic!status!of!the! church’s!locality.!Any!changes!from!the! previous!year’s!requested!sum!are!capped! at!+15%!and!b10%.!While!the!formula!is,! in!many!ways,!sound,!its!application!can! produce!results!that!seem!erratic.! Therefore!even!though!the!average! increase!in!the!Parish!Share!across!the! diocese!in!2014!was!0.3%,!the!overall! decline!in!diocesan!average!attendance! combined!with!the!impact!for!individual! churches!of!the!average!church!attendance! figure!calculated!as!an!average!over!three! years!during!which!changes!to!the!Parish! Share!may!also!have!been!capped,!meant! that!some!churches!faced!a!increase!from! 2013!to!2014!of!15%!(not!matched!by!a! 15%!increase!in!membership!over!one! year).!Such!a!system!can!make!individual! decisions!difficult!to!justify,!and! understandably!reduces!confidence!in!the! system!as!a!whole,!even!though!the! mathematical!principles!and!the!basic!data! underlying!the!division!are!sound.!
! ! ! ! A!third!set!of!reasons!centres!on!the! overall!fairness!and!effectiveness!of!the! current!formula.!Its!primary!focus!is! average!attendance,!though!this!is! mediated!by!consideration!of!the!sociob economic!status!of!the!church’s!locality.! However,!it!is!a!reasonably!blunt! instrument,!and!does!not!take!into!account! a!number!of!highly!relevant!factors.!These! excluded!factors!include!consideration!of!a! church’s!ability!to!pay,!consideration!of! the!different!overheads!that!churches!will! face!(e.g.!onerous!regular!maintenance!!
!
8
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
B.2.4!
(er!enghraifft!costau!cynnal!a!chadw! beichus!a!rheolaidd!ar!gyfer!adeilad! rhestredig!Gradd!I),!ac!unrhyw!fesur!o! leoliad!eglwys!unigol!ar!ei!thaith!o!dwf!(er! enghraifft,!mae!cymuned!fregus,!ond!un! sy’n!tyfu,!yn!debygol!o!wynebu!galwadau! afrealistig!wrth!i!bresenoldeb!cyfartalog! godi!yng!nghynt!na!chadernid!ariannol!y! gymuned).!! ! Mae!pedwaredd!set!o!resymau!yn! canolbwyntio!ar!faint!a!phwysau’r!gofyn!a! wneir!gan!y!gyfundrefn!bresennol.!Mae! tystiolaeth!gan!lawer!o!eglwysi’n!awgrymu! bod!y!pwysau!a!osodir!gan!gais!y!Cyfran! Plwyf!yn!eithafol!ac!yn!anhyfyw.!Mewn! llawer!o!achosion,!nid!yw!incwm!rheolaidd! mwyach!yn!cwmpasu!cyfanswm!costau’r! eglwys,!gan!gynnwys!cyfraniad!y!Cyfran! Plwyf,!ac!felly!mae’n!rhaid!defnyddio! cronfeydd!arian!wrth!gefn.!Mewn!rhai! achosion,!gall!ffocws!cenhadaeth!ddod!yn! arianbganolog.!Mewn!achosion!eraill,!wrth! wynebu!baich!o’r!fath,!gall!morál!gael!ei! danseilio.!O’i!weld!yn!y!goleuni!hwn,!mae! anhyblygrwydd!gwrthrychol!y!gyfundrefn! bresennol!yn!rwymediaeth!–!nid!yw’n! ddigon!hyblyg!i!ymateb!i!amgylchiadau!lle! mae’r!pwysau!ar!fywyd!eglwys!leol!yn!rhy! drwm.!
! B.2.5!
Yn!bumed,!ceir!camddealltwriaeth!eang! am!y!Cyfran!Plwyf!–!camddealltwriaeth!o’r! defnydd!a!wneir!ohono,!a! chamddealltwriaeth!am!y!modd!y!caiff!ei! rannu!rhwng!yr!eglwysi.!Nid!yw’r! cysylltiad!rhwng!y!Cyfran!Plwyf!a!chostau! gwirioneddol!gweinidogaeth!gyflogedig! wedi!ei!wneud!mewn!llawer!lle,!sy’n!peri! i’r!Cyfran!Plwyf!ymddangos!yn!eitem! ormodol!o!wariant!anarferol,!yn!hytrach! na!chyfraniad!at!yr!hyn!sydd,!yn!ei!hanfod,! yn!gostau!staff!rheolaidd.!Mae’r!diffyg! dealltwriaeth!am!y!modd!y!rhennir!y! Cyfran!Plwyf!rhwng!yr!eglwysi!yn!gallu! peri!i’r!cyfanswm!y!gofynnir!amdano! ymddangos!yn!fympwyol!neu’n!annheg.!
costs!for!a!Grade!I!listed!building),!and! consideration!of!where!an!individual! church!might!be!on!its!journey!of!growth! (e.g.!a!fragile!but!growing!community!is! likely!to!face!unrealistic!demands!as! average!attendance!rises!ahead!of!the! community’s!financial!robustness).!! ! ! ! B.2.4!
A!fourth!set!of!reasons!focuses!on!the! magnitude!of!the!demands!made!by!the! existing!system.!Evidence!from!many! churches!suggests!that!the!pressure! imposed!by!the!Parish!Share!request!is! extreme!and!unviable.!In!many!cases,! regular!income!no!longer!covers!the!total! costs!of!the!church,!including!its!Parish! Share!contribution,!and!so!financial! reserves!have!to!be!used.!In!some!cases,! the!focus!of!mission!can!become!moneyb centred.!In!other!cases,!faced!with!such!a! burden,!morale!can!take!a!battering.!Seen! in!this!light,!the!objective!rigidity!of!the! current!system!is!a!liability!–!it!is!not! flexible!enough!to!respond!to! circumstances!where!the!pressure!on!the! life!of!a!church!is!too!great.!
! ! ! B.2.5!
! !
Fifthly,!there!is!widespread! misunderstanding!about!the!Parish!Share! –!misunderstanding!of!the!use!that!is! made!of!it,!and!misunderstanding!about! the!way!it!is!divided!between!the! churches.!The!connection!between!the! Parish!Share!and!the!real!costs!of! stipendiary!ministry!has!not!been!made!in! many!places,!which!makes!the!Parish! Share!seem!an!excessive!item!of! extraordinary!expenditure,!as!opposed!to! a!contribution!toward!what!are,!in! essence,!regular!staff!costs.!A!lack!of! understanding!about!the!way!the!Parish! Share!is!divided!between!the!churches!can! make!the!total!requested!of!a!church!seem! arbitrary!or!unfair.! !
9
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
B.2.6!
Yn!chweched,!er!ei!bod!yn!dibynnu!ar! ffigurau!presenoldeb!cyfartalog!o!eglwysi! a!ddarperir!yn!yr!Adroddiadau!Aelodaeth! Blynyddol,!gall!y!gyfundrefn!bresennol! deimlo!fel!cyfundrefn!godi!trethi!oddi!fry.! Rydym!yn!gwerthfawrogi!natur!ddynamig! a!chynhwysol!ein!hesgobaeth,!ac!elfennau! cydweithredol!a!synodaidd!ein!treftadaeth! Anglicanaidd,!ond!nid!yw’r!gyfundrefn! bresennol!yn!ddigon!hyblyg!i!gynnwys! lleisiau!o’r!eglwysi!a’r!Ardaloedd! Gweinidogaeth!wrth!rannu!cyfanswm!y! Cyfran!Plwyf.!Ar!hyn!o!bryd,!gall!y!Cyfran! Plwyf!yn!hawdd!deimlo!fel!anfoneb!sy’n! dod!oddi!wrth!‘Yr!Esgobaeth’,!o’i! gyferbynnu!â!gweithred!o!stiwardiaeth! Gristnogol!gytunedig!a!chydsyniol!er! mwyn!cwrdd!ar!y!cyd!â!chostau! gwirioneddol!gweinidogaeth!a! chenhadaeth.!
B.2.6!
Yn!olaf,!rydym!yn!newid!fel!esgobaeth.! Rydym!yn!dod!yn!Eglwys!sy’n!Dysgu!,! rydym!yn!canolbwyntio!ar!Golwg!2020!yr! Eglwys!yng!Nghymru!yn!ei!chyfanrwydd,! ac!rydym!ymhell!ar!hyd!y!llwybr!tuag!at! sefydlu!26!Ardal!Gweinidgaeth!yn! llwyfannau!newydd!ar!gyfer! gweinidogaeth!a!chenhadaeth.!Mae’r!cyfan! o!hyn!yn!cynrychioli!newid!sylweddol!a! chadarnhaol.!Mae!felly’n!hollol!briodol!i!ni! edrych!eto!ar!ein!cyfundrefn!Cyfran!Plwyf! a!gwneud!yn!siŵr!ei!bod!yn!addas!o’i! gosod!o!fewn!ein!tirlun!newydd.!
B.2.7!
Er!bod!pob!un!o’r!rhesymau!hyn!wedi!cael! eu!nodi!gan!Grŵp!Adolygu!y!Cyfran!Plwyf,! mae’n!arwyddocaol!eu!bod!hefyd!wedi! ymddangos!yn!gyson!yn!y!pryderon!a! fynegwyd!mewn!trafodaethau!â’r! Archddiaconiaid!yn!ystod!eu!Gofwyon!o! Ardaloedd!Gweinidogaeth!a!phlwyfi!yn! 2014.!
B.3!
! B.2.7!
! B.3!
! !
Sixthly,!though!it!relies!on!average! attendance!figures!from!churches! provided!in!the!Annual!Membership! Returns,!the!existing!system!can!feel!like!a! topbdown!taxblevying!system.!We!value! the!dynamic!and!inclusive!nature!of!our! diocese,!and!the!collaborative!and! synodical!elements!of!our!Anglican! heritage,!but!the!present!system!is!not! flexible!enough!to!include!voices!from!the! churches!and!Ministry!Areas!as!the!total! Parish!Share!is!divided.!At!present,!the! Parish!Share!can!easily!feel!like!a!demand! that!comes!from!‘The!Diocese’,!as!opposed! to!an!act!of!agreed!and!consensual! Christian!stewardship!to!meet!the!real! shared!costs!of!ministry!and!mission.!
! ! ! ! Finally,!we!are!changing!as!a!diocese.!We! are!becoming!a!Learning!Church,!we!are! focused!on!the!2020!Vision!of!the!Church! in!Wales!as!a!whole,!and!we!are!well!along! the!path!to!establishing!26!Ministry!Areas! as!new!platforms!for!ministry!and!mission.! All!of!this!represents!significant!and! positive!change.!It!is!therefore!entirely! appropriate!for!us!to!look!again!at!our! Parish!Share!system!to!make!sure!that!it!is! fit!for!purpose!in!our!new!landscape.!
! ! ! While!all!of!these!reasons!have!been! identified!by!the!Parish!Share!Review! Group,!it!is!significant!that!they!have!also! featured!consistently!in!concerns! expressed!to!the!Archdeacons!during!their! Visitations!of!Ministry!Areas!and!parishes! in!2014.!
! ! !
Adran C Pa egwyddorion a gwerthoedd ddylai fod yn sail i gyfundrefn ddiwygiedig?
Section C What principles and values should underpin a revised system?
!
!
C.1!
Wrth!i!ni!ystyried!cyfundrefn!Cyfran!Plwyf! ddiwygiedig,!mae’n!briodol!dechrau!drwy! fyfyrio!ar!yr!egwyddorion!a’r!gwerthoedd! a!ddylai!fod!wrth!wraidd!y!gyfundrefn.! Mae!chwech!wedi!cael!eu!nodi:!
C.1!
As!we!contemplate!a!revised!Parish!Share! system,!it!is!appropriate!to!begin!by! reflecting!on!the!principles!and!values!that! ought!to!be!at!the!heart!of!the!system.!Six! have!been!identified:! 10
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
C.1.1
Sylfaen ddiwinyddol
C.1.1
Theological grounding
!
It!can!occasionally!be!tempting!to!see! church!finances!as!a!semibdetached!part!of! the!life!of!the!Christian!community,!to!be! governed!by!secular!norms!and!best! practice.!However,!the!Review!Group! wanted!to!affirm!that!the!ways!in!which! we!steward!our!resources,!and!the!ways!in! which!we!fund!our!ministry!and!mission,! are!important!components!of!our!common! life!as!Christians!in!the!Diocese!of!Bangor.! This!is!not!a!new!development.!The!early! chapters!of!the!Acts!of!the!Apostles! illustrate!that!the!early!Church!in! Jerusalem!was!a!community!attentive!to! the!stewardship!of!financial!resources.!In! Acts!1b7,!the!use,!gathering!and! distribution!of!resources!emerges!as!one! of!the!four!important!dynamics!within!the! Church!gathered!around!the!Apostles,! alongside!the!anointing!work!of!the!Spirit,! a!public!ministry!of!proclamation,!and!the! stirrings!of!persecution.3!Neither!the! gathering!nor!the!distribution!of!resources! were!without!their!tensions!and! difficulties,!and!the!narrative!in!Acts!4b6! emphasises!both!the!need!for!personal! responsibility!and!uprightness!in!the!use! of!resources,!as!well!as!the!importance!of! structures!and!processes!to!enable!the! efficient!and!trustworthy!management!of! resources!within!the!life!of!a!maturing! Christian!community.4!Those!tensions! regarding!resources!“held!in!common”! that!we!see!within!the!life!of!the!early! Church!in!Acts!are!not!so!far!removed! from!the!tensions!that!are!part!of!our!life! as!a!diocese!as!we!consider!the!Parish! Share.!Similarly,!the!response!of!the!early! Church!in!establishing!a!structure!for!the! management!of!resources!that!is!sanctified! as!other!structures!within!the!church! community!are!sanctified,!holds!lessons! for!us!as!we!reflect!on!our!own!structures.! Understood!as!a!core!component!of!our! common!life!as!a!diocese,!the!processes!of! our!Parish!Share!system!need!therefore!to! embody!Christian!values,!and!need!to! enable!those!who!participate!within!them! to!do!so!in!virtuous!ways.!The!collect!for! the!feast!of!St!Deiniol!encourages!us!to! !
Yn!achlysurol,!mae’n!demtasiwn!ystyried! trefniadau!ariannol!yr!eglwys!yn!elfennau! lledbwahanedig!o!fywyd!y!gymuned! Gristnogol,!i’w!llywodraethu!gan!normau! ac!arfer!gorau!seciwlar.!Fodd!bynnag,! mae’r!Grŵp!Adolygu!yn!awyddus!i! gadarnhau!bod!y!ffyrdd!yr!ydym!yn! stiwardio!ein!hadnoddau,!a’r!ffyrdd!yr! ydym!yn!ariannu!ein!gweinidogaeth!a! chenhadaeth,!yn!elfennau!pwysig!o’n! bywyd!ar!y!cyd!fel!Cristnogion!yn! Esgobaeth!Bangor.!Nid!yw!hyn!yn! ddatblygiad!newydd.!Mae!penodau!cynnar! Actau’r!Apostolion!yn!dangos!bod!yr! Eglwys!fore!yn!Jerwsalem!yn!gymuned! effro!i’r!stiwardiaeth!o!adnoddau!ariannol.! Yn!Actau!1b7,!daw’n!amlwg!fod!y!defnydd! o!adnoddau,!a’r!modd!y!cant!eu!casglu!a’u! dosbarthu,!yn!un!o!bedair!ffrwd!bwysig! sy’n!llywio!bywyd!yr!Eglwys!Apostolaidd,! law!yn!llaw!â’r!eneinio!gan!yr!Ysbryd,!y! weinidogaeth!gyhoeddus!o!gyhoeddi’r! Newydd!Da,!a!chynyrfiadau!cynnar! erledigaeth.1!Bu!tensiynau!ac!anawsterau! fil!wrth!gasglu!a!dosbarthu!adnoddau,!ac! mae’r!naratif!yn!Actau!4b6!yn!pwysleisio’r! angen!am!gyfrifoldeb!ac!uniondeb! personol!wrth!ddefnyddio!adnoddau,!yn! ogystal!â!phwysigrwydd!strwythurau!a! phrosesau!er!mwyn!rheoli’r!defnydd!o! adnoddau’n!effeithlon!a!dibynadwy!wrth!i! fywyd!y!gymuned!Gristnogol!aeddfedu.2! Hawdd!yw!gweld!nad!yw’r!tensiynau! hynny!ynglŷn!ag!adnoddau!“cyffredin”!a! welwn!o!fewn!bywyd!yr!Eglwys!fore!ddim! nepell!oddi!wrth!y!tensiynau!sy’n!rhan!o’n! bywyd!fel!esgobaeth!wrth!i!ni!ystyried!y! Cyfran!Plwyf.!Yn!yr!un!modd,!dysgwn!wers! o!ymateb!yr!Eglwys!fore!i!rai!o’r!tensiynau! hynny!wrth!iddi!sefydlu!strwythur!ar!gyfer! rheoli!adnoddau!–!srwythur!sy’n!cael!ei! sancteiddio!yn!yr!un!modd!ag!y!caiff! strwythurau!eraill!o!fewn!cymuned!yr! eglwys!eu!sancteiddio.!O’u!derbyn!yn!elfen! graidd!o’n!bywyd!cyffredin!fel!esgobaeth,! rhaid!felly!i!brosesau!ein!cyfundrefn! Cyfran!Plwyf!ymgorffori!gwerthoedd! Cristnogol,!a!rhaid!iddynt!alluogi’r!rhai! sy’n!cymryd!rhan!o’u!mewn!wneud!hynny!!
1
gweler Actau 1-7 yn gyffredinol, ac yn arbennig Actau 2.43-47, 4.32-37 2 parthed casglu adnoddau a chyfrifoldeb personol, gweler Actau 5.1-11; parthed rhannu adnoddau a phwysigrwydd strwythurau, gweler Actau 6.1-7
3
see Acts 1-7 in general, and in particular Acts 2.43-47, 4.32-37 for gathering resources and personal responsibility, see Acts 5.111; for distributing resources and a structured response, see Acts 6.1-7
4
11
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
mewn!ffyrdd!rhinweddol.!Mae’r!colect!ar! gyfer!Gŵyl!Deiniol!yn!ein!hannog!i! “weithio!i!atgyfnerthu!teulu’r!Eglwys! mewn!ffydd,!gobaith!a!chariad,”!a!dylai! isadeiledd!ein!cyfundrefn!Cyfran!Plwyf!ein! galluogi!oll!i!gyfranogi!yn!yr!adeiladu!a’r! atgyfnerthu!hwnnw.!! !! C.1.2
Sylfaen yn ein heglwysyddiaeth
“work!to!build!up!the!family!of![God’s]! Church!in!faith!and!hope!and!love,”!and! the!dynamics!of!an!apposite!Parish!Share! system!should!provide!one!way!of! enabling!participation!in!this!continuing,! shared!task!of!edification.!! ! ! C.1.2
Ecclesiological grounding
!
As!well!as!being!rooted!in!our!common! Christian!tradition,!an!apposite!Parish! Share!system!should!also!be!rooted!in!our! understanding!of!the!nature!of!an!Anglican! Christian!community.!Our!Anglican! perspective!may!cause!us!to!emphasise! two!priorities:!(i)!First,!the!parochial! tradition!of!the!Church!in!Wales!privileges! local!and!open!church!communities:! churches!that!model!an!incarnational! ministry!of!presence!and!the!hallowing!of! time,!that!proclaim!the!Gospel!as!part!of! the!rhythm!of!a!broader!local!community,! and!that!enable!belonging!through!a!range! of!activities,!events!and!associations,!as! well!as!through!common!worship!and!the! affirmation!of!faith.!This!perspective!leads! us!to!prioritise!the!viability!and! sustainability!of!local!communities!of! Christian!presence!and!witness!within!the! Parish!Share!system.!An!apposite!system! should!be!alert!to!the!pressure!that!it! places!on!local!church!communities.!It! should!also!seek!to!model!the!deep,! contextual!understanding!that!is!a!mark!of! those!communities!themselves.!What!we! believe!about!the!shape!and!nature!of!our! local!patterns!of!ministry!and!mission! needs!to!be!applied!to!our!financial! systems!also.6!(ii)!Secondly,!the!diocesan! structure!of!the!Church!in!Wales!also!! !
Yn!ogystal!â’i!wreiddio!yn!niwinyddiaeth!y! gymuned!Gristnogol,!dylid!hefyd! gwreiddio!ein!cyfundrefn!Cyfran!Plwyf!yn! ein!dealltwriaeth!o!natur!benodol!y! gymuned!Gristnogol!Anglicanaidd.!Gall!ein! persbectif!Anglicanaidd!achosi!i!ni! bwysleisio!dwy!flaenoriaeth:!(i)!Yn!gyntaf,! mae!traddodiad!blwyfol!yr!Eglwys!yng! Nghymru!yn!anrhydeddu!cymunedau! eglwysig!lleol!ac!agored:!eglwysi!sy’n! modelu!gweinidogaeth!ymgnawdoliedig!o! bresenoldeb,!sy’n!sancteiddio!treigl!amser,! sy’n!cyhoeddi’r!Efengyl!fel!rhan!o!rythm! ehangach!y!gymuned!leol,!ac!sy’n!mynegi! perthyn!trwy!ystod!o!weithgareddau,! digwyddiadau!a!chymdeithasau,!yn!ogystal! â!thrwy!addoli!ar!y!cyd!a!chyffes!ffydd.! Mae’r!safbwynt!hwn!yn!ein!harwain!i! flaenoriaethu!cymunedau!Cristnogol! hyfyw!a!chynaliadwy!drwy!gyfundrefn!y! Cyfran!Plwyf.!Dylai!cyfundrefn!addas!felly! fod!yn!effro!i’r!pwysau!y!mae’n!ei!rhoi!ar! gymunedau!eglwysig!lleol.!Dylai!hefyd! geisio!modelu’r!dealltwriaeth!ddofn,!gydb destunol!sy’n!nodweddiadol!o’r! cymunedau!hynny!eu!hunain.!Nodwn,! felly,!yr!hyn!yr!ydym!yn!ei!gredu!am!y!siâp! a!natur!ein!patrymau!lleol!o!weinidogaeth! a!chenhadaeth,!a!chymhwyswn!hynny!ar! gyfer!ein!cyfundrefnau!ariannol!hefyd.5!(ii)! Yn!ail,!mae!strwythur!esgobaethol!yr!!
5
Trafodwn isod (gweler C.1.5 a G.4) yr angen am gamau pellach i gefnogi datblygiad ariannol, cyllidebu, rhoi, stiwardiaeth, codi arian, a darganfod ffrydiau incwm newydd o fewn Ardaloedd Gweinidogaeth ac eglwysi. Golyga natur arbennig gweinidogaeth Anglicanaidd leol fod iddi gysylltiadau ystyrlon a dwfn ag ystod eang o unigolion a grwpiau y tu hwnt i fyd cyfyng yr eglwys leol ei hun; ac yn aml meant yn gysylltiadau y’u gwerthfawrogir yn fawr gan y gymuned leol. Mae yma botensial felly i fanteisio ar y fath ewyllys da, a’i droi rwydwaith o gymorth a fyddai’n gallu hybu hyfywedd a chynaliadwyedd mewn sawm cyd-destun. Nid rhwymedigaeth fo gweinidogaeth ymgnawdoliedig o bell ffordd.
6
We discuss below (see C.1.5 and G.4) the need to take further steps to support financial development, budgeting, giving, stewardship, fundraising, and the exploration of new income streams within Ministry Areas and churches. The distinctive nature of local Anglican ministry, with its meaningful and often deeply valued association with a range of individuals and groups beyond the narrowly understood life of the local church itself, has the potential to provide the base for a network of support that could enable greater viability and sustainability in a number of contexts. An incarnational ministry of presence is by no means a liability.!
12
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Eglwys!yng!Nghymru!hefyd!yn!breintio! dealltwriaeth!o’r!‘eglwys!leol’!fel!Pobl! Dduw!wedi!ymgynull!o!amgylch!eu! Hesgob.!Yn!groes!i!fodel!cynulleidfaol,!nid! yw!ein!strwythur!esgobaethol!yn!ein! gwahodd!ni!i!weld!pob!cymuned!eglwys! fel!endid!hunanbgynhaliol,!ond!yn!hytrach! fel!rhan!o!deulu!lleol!ehangach!–!teulu!a! fydd!yn!gallu!rhannu!adnoddau!o!wahanol! fathau!–!teulu,!yn!wir,!a!fydd!o!bryd!i’w! gilydd!yn!cyfoethogi’r!gymuned!leol,!ac!a! fydd!ar!adegau!eraill!yn!galw!am!gymorth! aberthol!o!adnoddau’r!gymued!leol!er! mwyn!help!rhan!arall!o’r!teulu.!Mae’r! safbwynt!hwn!yn!ein!harwain!i!roi! blaenoriaeth!i!rôl!yr!Esgob!fel!y! goruchwyliwr!gweinidogaeth!ar!draws!yr! esgobaeth!(rôl!a!amlygir!wrth!benodi!a! thrwyddedu!y!rhai!sy’n!rhannu!yn!ei! weinidogaeth)!–!ac!felly,!o!reidrwydd,!rôl! yr!Esgob!fel!prif!gyfarwyddwr!yr! adnoddau!ariannol!sy’n!gysylltiedig!â! gweinidogaeth.!Yn!fwy!cyffredinol,!mae’r! safbwynt!hwn!yn!ein!harwain!i! flaenoriaethu!anghenion!yr!esgobaeth!yn! ei!chyfanrwydd!(gan!gynnwys!y!pethau! hynny!sy’n!adeiladu!ac!yn!atgyfnerthu!ein! bywyd!ar!y!cyd)!fel!man!cychwyn!ar!gyfer! trafodaethau!am!adnoddau,!ochr!yn!ochr! ag!anghenion!cymunedau!lleol!hyfyw!a! chynaliadwy.!Nodwn,!felly,!yr!hyn!yr!ydym! yn!ei!gredu!am!ffurf!ein!perthynas!â’n! gilydd!ledled!yr!esgobaeth!ac!am!ffurf!ein! heglwys!fel!Pobl!Dduw!wedi!ymgynull!o! amgylch!yr!Esgob,!a!chymhwyswn!hynny! ar!gyfer!ein!cyfundrefnau!ariannol!hefyd.!
privileges!an!understanding!of!the!‘local! church’!as!the!People!of!God!gathered! around!their!Bishop.!Contrary!to!a! congregational!model,!our!diocesan! structure!does!not!invite!us!to!see!every! church!community!as!selfbsufficient,!but! rather!as!belonging!to!a!broader!local! family!–!a!family!that!will!be!able!to!share! resources!of!various!kinds!–!moreover! (from!the!perspective!of!each!local! community)!a!family!that!will!occasionally! be!seen!as!enriching!and!that!will! occasionally!be!seen!as!making!sacrificial! demands!of,!and!requiring!support!from,! the!community’s!own!local!resources.!This! perspective!leads!us,!in!particular,!to! prioritise!the!role!of!the!Bishop!as!the! overseer!of!ministry!across!the!diocese,! made!manifest!in!the!processes!of! appointment!and!licencing!–!and! therefore,!necessarily,!the!role!of!the! Bishop!as!the!primary!director!of! ministrybrelated!financial!resources.!More! generally,!this!perspective!leads!us!to! prioritise!the!needs!of!the!life!of!the! diocese!as!a!whole!(including!those!things! that!build!our!common!life)!as!a!starting! point!for!discussions!about!resources,! alongside!the!viability!and!sustainability! of!local!church!communities.! Consequently,!what!we!believe!about!the! shape!of!our!relationships!with!one! another!across!the!diocese,!and!about!the! shape!of!our!church!gathered!around!the! Bishop,!needs!also!to!be!applied!to!our! financial!systems.! !
! C.1.3
Cyfundrefn deg a chyd-destunol
Roedd!y!Grŵp!Adolygu!am!bwysleisio! pwysigrwydd!cyfundrerfn!a!oedd!yn!cael! ei!gweld!yn!deg!drwy’r!esgobaeth,!ac!sy’n! deall!cydbdestun!lleol!yr!Ardaloedd! Gweinidogaeth!a’r!eglwysi.!Byddai! cyfundrefn!o’r!fath!yn!gallu!deall!y!pwysau! a’r!galwadau!eraill!a!wynebir!gan!eglwysi,! gan!gynnwys!cynnal!a!chadw!adeiladau!a’r! defnydd!priodol!o!gronfeydd!ariannol! wrth!gefn.!Yn!anad!dim,!byddai!cyfundrefn! o’r!fath!yn!effro!i!fforddiadwyedd,!gan! gynorthwyo!i!beri!bod!arian!yr!esgobaeth! gyfan!yn!fwy!perthynol!i!allu’r!esgobaeth! yn!ei!chyfanrwydd!i!gynllunio,!trefnu!ac! ariannu!gweinidogaeth!a!chenhadaeth.!
C.1.3
A fair and contextual system
The!Review!Group!wished!to!affirm!the! importance!of!a!system!that!was!seen!as! fair!across!the!diocese,!and!that! understands!the!local!context!of!Ministry! Areas!and!churches.!Such!a!system!would! be!able!to!take!account!of!the!other! pressures!and!demands!faced!by!churches,! including!the!upkeep!of!buildings!and!the! appropriate!use!of!financial!reserves.! Above!all,!such!a!system!would!be!alert!to! affordability,!helping!to!make!the!finances! of!the!diocese!as!a!whole!more!related!to! the!ability!of!the!diocese!as!a!whole!to! plan,!deploy!and!fund!ministry!and! mission.!
13
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
C.1.4
Neges gadarnhaol wedi ei chyflwyno’n dda am werth am arian
C.1.4
Roedd!ar!y!Grŵp!Adolygu!hefyd!eisiau! cadarnhau!pwysigrwydd!anfon!neges!glir! a!chryf!am!y!defnydd!a!wneir!o’r!Cyfran! Plwyf.!Teimlid!bod!hyn!yn!arbennig!o! bwysig!wrth!i!Ardaloedd!Gweinidogaeth! gael!eu!sefydlu,!ac!wrth,!felly,!i’r!llwyfan!ar! gyfer!gweinidogaeth!a!ariennir!gan!y! Cyfran!Plwyf!newid!a!datblygu.!Mae!angen! cyfathrebu!da!am!y!weinidogaeth!a’r! gwasanaethau!a!ariennir!gan!y!Cyfran! Plwyf,!yn!ogystal!â!chyfathrebu!da!am!yr! ymdrechion!a!wneir!i!sicrhau!bod!gwerth! am!arian!yn!flaenoriaeth!ar!bob!lefel.! ! C.1.5
The!Review!Group!wished!also!to!affirm! the!importance!of!sending!strong!and! clear!messages!about!the!use!made!of!the! Parish!Share.!This!was!felt!to!be!especially! important!as!Ministry!Areas!are!being! established,!and!therefore!as!the!platform! for!ministry!funded!by!the!Parish!Share!is! changing!and!developing.!Good! communication!about!the!ministry!and! services!funded!by!the!Parish!Share!is! required,!as!well!as!good!communication! about!the!efforts!made!to!ensure!that! value!for!money!is!delivered!at!all!levels.! !
Gweithredu o fewn cyd-destun ehangach o stiwardiaeth dda, datblygu ariannol cryf, a chynaliadwyedd
Roedd!ar!y!Grŵp!Adolygu!eisiau! cadarnhau!lle!cyfundrefn!y!Cyfran!Plwyf!o! fewn!dealltwriaeth!ehangach!o!ariannu! gweinidogaeth!a!chenhadaeth!drwy’r! esgobaeth.!Yn!arbennig,!roedd!y!Grŵp! Adolygu!yn!dymuno!annog!datblygu! prosesau!a!strwythurau!atodol!i!gefnogi! datblygu!patrymau!iach!o!stiwardiaeth!a! datblygu!ariannol!o!fewn!eglwysi!ac! Ardaloedd!Gweinidogaeth,!gan!gydnabod! bod!cyfundrefn!y!Cyfran!Plwyf!yn!un! gydran!ymhlith!llawer!a!fydd!yn! cynorthwyo!twf!Ardaloedd! Gweinidogaetho!cynaliadwy.! ! C.1.6
Cyfundrefn anogol
C.1.5
!
Operating within the wider context of good stewardship, strong financial development, and sustainability
The!Review!Group!wished!to!affirm!the! place!of!the!Parish!Share!system!within!a! broader!understanding!of!resourcing! ministry!and!mission!across!the!diocese.! In!particular,!the!Review!Group!wished!to! encourage!the!development!of! complementary!processes!and!structures! to!support!the!growth!of!healthy!patterns! of!financial!development!within!churches! and!Ministry!Areas,!acknowledging!that! the!Parish!Share!system!is!one!component! among!many!that!will!assist!the!growth!of! economically!sustainable!Ministry!Areas.! ! ! C.1.6
Roedd!y!Grŵp!Adolygu!yn!ymwybodol!o’r! pwysau!difrifol!a!deimlid!gan!rai!eglwysi! ar!hyn!o!bryd!wrth!gael!eu!hwynebu! gyda’u!cais!Cyfran!Plwyf!,!ac!o’r!effaith! ganlyniadol!ar!forál.!Mae!angen!i! gyfundrefn!newydd!fod!yn!gyfundrefn! anogol!sy’n!gallu!cadarnhau!a!meithrin! haelioni,!twf!a!dealltwriaeth!o’n!bywyd!ar! y!cyd!fel!esgobaeth.!! C.1.7
A positive and well-delivered message about value for money
An encouraging system
The!Review!Group!was!aware!of!the!acute! pressures!felt!by!some!churches!at!present! when!faced!with!their!Parish!Share! request,!and!of!the!resulting!impact!on! morale.!A!new!system!needs!to!be!an! encouraging!one!that!is!able!to!affirm!and! nurture!generosity,!growth!and!an! understanding!of!our!common!life!as!a! diocese.!! !
Cyfundrefn gyfranogol
Roedd!y!Grŵp!Adolygu’n!ymwybodol!o’r! ffyrdd!y!gall!y!gyfundrefn!bresennol! deimlo!megis!casglu!trethi!oddi!fry,!ac!nad! yw’n!ymgorffori!rhai!o’r!elfennau!pwysig! hynny!o!synodaliaeth!a!chydbenderfynu! sy’n!bwysig!i’n!dealltwriaeth!o! eglwysyddiaeth!Anglicanaidd.!Roedd!y! Grŵp!Adolygu!hefyd!yn!ymwybodol!nad! yw!datblygu!cyfundrefn!newydd!sy’n!wir!
C.1.7
A participatory system
The!Review!Group!was!aware!of!the!ways! in!which!the!current!system!can!feel!like! the!levying!of!a!tax!from!on!high,!and!does! not!incorporate!some!of!those!important! elements!of!synodality!and!shared! decisionbmaking!that!are!important!to!our! understanding!of!Anglican!ecclesiology.! The!Review!Group!was!also!aware!that! developing!a!new!system!that!is!truly!able!!
14
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
yn!gallu!bod!yn!deg!ac!yn!gydbdestunol,!ac! felly!wedi!ei!gwreiddio!mewn! dealltwriaeth!o!daith!pob!eglwys!yn!yr! esgobaeth,!yn!dasg!fechan!o!gwbl.!Yn!sicr! nid!yw’n!rhywbeth!y!gellir!ei!fynegi!yn! hawdd!mewn!fformiwla,!ac!nid!ydyw! ychwaith!yn!rhywbeth!y!gellir!ei!reoli’n! hawdd!gan!bwyllgor.!Roedd!ar!y!Grŵp! Adolygu!felly!eisiau!tanlinellu! pwysigrwydd!lefelau!uchel!o!gyfranogiad! o!fewn!y!gyfundrefn!newydd,!gan!gredu! mai!dim!ond!cyfundrefn!gyfranogol!a!all! gyflwyno’r!lefelau!uchel!o!wybodaeth!leol! a!pherchnogaeth!eang!o!benderfyniadau! heriol!sy’n!ofynnol!o!fewn!cyfundrefn! Cyfran!Plwyf!gyfiawn,!cadarn!ac!effeithiol.! ! C.2!!
! Wrth!i!ni!ystyried!cyfundrefn!Cyfran!Plwyf! ddiwygiedig,!cynigir!canllawiau!hanfodol! hefyd!gan!ein!Gweledigaeth!Esgobaethol!o! fod!yn!Eglwys!sy’n!Dysgu.!Mae!tair!agwedd! o’n!Gweledigaeth!Esgobaethol!yn!arbennig! o!berthnasol:!
! C.2.1
to!be!fair!and!contextual,!and!therefore! rooted!in!an!understanding!of!the!journey! of!each!church!in!the!diocese,!is!no!small! undertaking.!It!is!certainly!not!something! that!can!easily!be!captured!in!a!single! formula,!nor!is!it!something!that!can!easily! be!managed!by!a!single!committee.!The! Review!Group!therefore!wanted!to!affirm! the!importance!of!high!levels!of! participation!within!the!new!system,! believing!that!only!a!participatory!system! can!deliver!the!high!levels!of!local! knowledge!and!the!broad!ownership!of! challenging!decisions!that!is!required! within!a!just,!robust!and!effective!Parish! Share!system.! C.2!
As!we!contemplate!a!revised!Parish!Share! system,!essential!guidance!is!also!offered! by!our!Diocesan!Vision!of!being!a!Learning! Church.!Three!particularly!important! aspects!of!our!Diocesan!Vision!have!been! identified!as!being!particularly!relevant:!
! Eglwys ddeinamig
Wrth!wraidd!bod!yn!Eglwys!sy’n!Dysgu! mae’r!ymrwymiad!i!fod!yn!eglwys! ddeinamig!sy’n!meithrin!digyblion! Cristnogol!deinamig.!Mae!dau!safbwynt! pwysig!yn!deillio!o’r!ymrwymiad!hwn.!(i)! Yn!gyntaf,!drwy!ymrwymo!ein!hunain!i!fod! yn!eglwys!ddeinamig,!rydym!yn!ymrwymo! i!weledigaeth!llawn!gobaith!sy’n!anelu!am! fwy!na!cynnal!a!chadw!neu!ddirywiad!saff.! Mae!ein!gwaith!o!sefydlu!Ardaloedd! Gweinidogaeth!yn!llwyfannau!newydd!ar! gyfer!gweinidogaeth!a!chenhadaeth!yn!un! mynegiant!pwysig!o’r!ymrwymiad!hwn.!Os! ydym!am!gynnal!ein!Ardaloedd! Gweinidogaeth!–!a’u!cynnal!â!mwy!na! gweinidogaeth!denau!ac!â!mwy!na! chymorth!esgobaethol!gul!–!yna!mae!gofyn! am!lefel!briodol!o!adnoddau,!ac!felly’r! galw,!yn!ei!dro,!am!stiwardiaeth!hael!a! gobeithiol.!(ii)!Yn!ail,!drwy!ymrwymo!ein! hunain!i!fod!yn!eglwys!ddeinamig,!rydym! yn!ymrwymo!i!fod!yn!ddigybion!Cristnogol! aeddfed.!Nid!priodoledd!glerigol!fo’r!fath! ysbrydolrwydd!aeddfed!bellach;!yn! hytrach,!rhaid!iddo!drwytho!ein!holl! gymunedau.!Wrth!i!ni!ystyried!ein! cynlluniau!esgobaethol,!gwna’r!fath! ysbrydolrwydd!aeddfed!ni’n!barod!i!weld! ac!i!rannu!gobaith!ein!Gweledigaeth! Esgobaethol,!ac!i!feithrin!a!chefnogi’r! weledigaeth!honno!drwy’r!defnydd!a!
C.2.1
A dynamic church
At!the!core!of!being!a!Learning!Church!is!a! commitment!to!being!a!dynamic!church! and!to!fostering!dynamic!Christian! discipleship.!Two!important!perspectives! flow!from!this!commitment.!(i)!First,!by! committing!ourselves!to!being!a!dynamic! church,!we!commit!ourselves!to!a!hopeb filled!vision!that!aims!for!more!than! maintenance!or!managed!decline.!Our! work!to!establish!Ministry!Areas!as!new! platforms!for!ministry!and!mission!is!one! important!expression!of!this!commitment.! Sustaining!our!Ministry!Areas!–!which! must!mean!more!than!a!thin,!stretched! deployment!of!ministry!and!a!thin,! stretched!level!of!diocesan!support!–! demands!an!appropriate!level!of!resource! which,!in!turn,!both!requires!and! encourages!hopebfilled,!generous! stewardship.!(ii)!Secondly,!by!committing! ourselves!to!being!a!dynamic!church,!we! commit!ourselves!to!mature!Christian! discipleship.!Mature!discipleship!can!no! longer!be!a!clerical!attribute,!but! something!that!infuses!all!of!our! communities.!Applied!to!our!present! context,!mature!discipleship!brings!with!it! a!commitment!to!sharing!in!the!hopebfilled! vision!of!the!diocese,!and!to!nurturing!and! supporting!that!vision!through!the!use!of! our!resources.!It!also!brings!with!it!a!!
15
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
wnawn!o’n!hadnoddau.!Gwna’r!fath! ysbrydolrwydd!aeddfed!ni’n!barod!hefyd!i! fagu!a!blaenoriaethu!atebolrwydd,! cymrodoriaeth!a!cydymddibyniaeth!wrth!i!! ni!ymdrin!â’n!gilydd!ledled!yr!esgobaeth! fel!un!teulu,!ac!wrth!i!ni!rannu!adnoddau! ar!draws!ffiniau!traddodiadol.!Bydd! cyfundrefn!anogol!a!chyfranogol,!a!fydd!yn! annog!an!yn!galluogi!ymrwymiad!aeddfed! tuag!at!ein!cyllidebu!esgobaethol,!yn! cyfrannu!at!dwf!ysbrydolrwydd!aeddfed!a! dynamig!wrth!hanfod!popeth!a!wnawn.! ! C.2.2
Eglwys wreiddiedig
commitment!to!accountability,!fellowship! and!mutuality!as!we!build!relationships! and!share!resources!with!one!other!across! traditional!boundaries.!An!encouraging! and!participatory!system,!which!seeks!and! enables!a!mature!commitment!to!the!care! of!our!diocesan!finances,!contributes!to! this!emphasis!on!dynamic!Christian! discipleship!at!the!core!of!all!that!we!do.! ! ! ! ! C.2.2
Wrth!dyfu’n!Eglwys!sy’n!Dysgu,!rydym! wedi!ymrywmo!i!fod!yn!wreiddiedig!ac!yn! gydbdestunol.!Yn!sgil!hyn,!rhaid!i! gyfundrefn!Cyfran!Plwyf!allu!cymryd!o! ddifrif!sefyllfa!pob!Ardal!Gweinidogaeth!ac! eglwys,!a!chyfrannu!at!wreiddio! cyllidebu’r!esgobaeth!gyfan!yng!nghydb destun!ariannol,!cenhadol!a!bugeiliol!real!a! byw!ein!Ardaloedd!Gweinidogaeth!a’n! heglwysi.! ! C.2.3
A rooted church
Being!a!Learning!Church!also!involves!a! commitment!to!being!rooted!and! contextual.!This!demands!that!our!Parish! Share!system!is!able!to!take!seriously!the! position!of!each!Ministry!Area!and!church,! and!that!it!contributes!to!the!ability!of!the! diocese’s!finances!as!a!whole!to!be!rooted! in!the!real!and!lived!financial,!missional! and!pastoral!context!of!our!Ministry!Areas! and!churches.! !
Eglwys broffesiynol
Wrth!dyfu’n!Eglwys!sy’n!Dysgu,!rydym! wedi!ymrywmo!i!gynnal!safonau! proffesiynol!uchel!ym!mhob!maes!o’n! bywyd!ar!y!cyd,!gan!gynnwys! gweinyddiaeth!a!chyllid.!Dyma!ddadl!felly! dros!gyfundrefn!Cyfran!Plwyf!ofalus,! dryloyw!a!chadarn,!ym!mha!un!y!gall!pawb! o!fewn!yr!esgobaeth!fod!â!hyder.!
C.2.3
A professional church
Being!a!Learning!Church!also!involves!a! commitment!to!professional!high! standards!in!all!areas!of!our!common!life,! including!administration!and!finance.!This! argues!for!a!careful,!transparent!and! robust!Parish!Share!system!in!which!all! across!the!diocese!may!have!confidence.!
! !
! ! !
Adran D Sut mae esgobaethau eraill yn strwythuro’u cyfundrefnau?
Section D How do other dioceses structure their systems?
!
!
D.1!
Wrth!ystyried!cyfundrefn!Cyfran!Plwyf! ddiwygiedig!ar!gyfer!Esgobaeth!Bangor,! mae’n!briodol!myfyrio!ar!y!cyfundrefnau!a! ddefnyddir!gan!esgobaethau!eraill!ar! draws!yr!Eglwys!yng!Nghymru!ac!Eglwys! Loegr.!Yn!fras,!mae!pum!cyfundrefn!yn! cael!eu!defnyddio!ar!hyn!o!bryd:!
D.1!
Cyfundrefn sy’n asesu’r potensial i roi, gan ganolbwyntio ar bresenoldeb
D.1.1
! D.1.1
Mae’r!cyfraniad!Cyfran!Plwyf!y!gofynnir! amdano!gan!yr!eglwys!/!y!plwyf!/!y! fywoliaeth!yn!berthynol!i’w!maint!neu!ei!!
As!we!contemplate!a!revised!Parish!Share! system!for!the!Diocese!of!Bangor,!it!is! appropriate!to!reflect!on!the!systems!used! by!other!dioceses!across!the!Church!in! Wales!and!the!Church!of!England.!In!broad! terms,!five!systems!are!currently!in!use:!
! ! A system that assesses the potential to give, focusing on attendance
The!Parish!Share!contribution!requested! from!the!church!/!parish!/!benefice!is! related!to!its!size!or!resources.!This!is!the!!
16
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
hadnoddau.!Hon!yw’r!gyfundrefn!a! ddefnyddir!ar!hyn!o!bryd!yn!Esgobaeth! Bangor.! ! D.1.2
Cyfundrefn o fewn pa un y mae costau gweinidogaeth wrth wraidd y gyriant
system!currently!employed!within!the! Diocese!of!Bangor.! ! ! D.1.2
Mae’r!cyfraniad!Cyfran!Plwyf!y!gofynnwyd! amdano!gan!yr!eglwys!/!y!plwyf!/!y! fywoliaeth!yn!perthnasu’n!uniongyrchol! â’r!nifer!o!weinidogion!ordeiniedig!(ac,! mewn!rhai!achosion,!lleyg)!a!leolwyd!yno.! ! D.1.3
The!Parish!Share!contribution!requested! from!the!church!/!parish!/!benefice!is! directly!related!to!the!provision!of! ordained!(and,!in!some!cases,!lay)! ministers!deployed!there.!! !
Cyfundrefn lle cyfunir o’i mewn gost gweinidogaeth a ‘chostau cyffredinol’ yr esgobaeth
D.1.3
!
! Fformiwla cymysg sy’n ymgorffori llawer o yrrwyr
! D.1.5
A system within which combines ministry cost and a diocesan ‘overhead’
The!Parish!Share!contribution,!as!well!as! including!a!sum!directly!related!to!the! provision!of!ordained!(and,!in!some!cases,! lay)!ministers!deployed!within!the!church! /!parish!/!benefice,!also!includes!a! contribution!towards!other!diocesan! expenditure.!
Mae’r!cyfraniad!Cyfran!Plwyf,!yn!ogystal!â! chynnwys!swm!sy’n!uniongyrchol! berthnasol!â’r!darpariaeth!o!weinidogion! ordeiniedig!(ac,!mewn!rhai!achosion,! lleyg)!o!fewn!yr!eglwys!/!y!plwyf!/!y! fywoliaeth,!hefyd!yn!cynnwys!cyfraniad! tuag!at!wariant!esgobaethol!arall.! D.1.4
A system within which ministry cost is the underlying driver
D.1.4
A mixed formula that incorporates several drivers
!! Cyfundrefn ‘rodd’-seiliedig
Gofynnir!i!bob!eglwys!/!plwyf!/! bywoliaeth!‘addo’!cyfraniad!tuag!at!holl! wariant!yr!esgobaeth!(yn!cynnwys!cost! gweinidogaeth!o!fewn!yr!eglwys!/!y!plwyf! /!y!fywoliaeth).!Mae’r!berthynas! uniongyrchol!neu!ailadroddol!rhwng!yr! addewidion!a!chyllideb!yr!esgobaeth!yn! golygu!bod!yr!addewidion!yn!yrrwr! sylweddol!gwariant!yr!esgobaeth,!gydag! addewidion!llai!o!angenrheidrwydd!yn! arwain!at!leihad!yng!nghyllideb!yr! esgobaeth.! ! !
D.1.5
An ‘offering’-based system
Each!church!/!parish!/!benefice!is!asked!to! ‘pledge’!a!contribution!towards!total! diocesan!expenditure!(including!the!cost! of!ministry!deployed!within!the!church!/! parish!/!benefice).!A!direct!or!an!iterative! relationship!between!the!pledges!and!the! diocesan!budget!means!that!the!pledges! are!a!significant!driver!of!diocesan! expenditure,!with!lower!pledges! necessarily!leading!to!a!reduction!in!the! diocesan!budget.! ! ! !
Adran E Beth yw’r berthynas rhwng y Cyfran Plwyf a’r gyllideb esgobaethol?
Section E What is the relationship between the Parish Share and the diocesan budget?
!
!
E.1!
Wrth!ystyried!cyfundrefn!Cyfran!Plwyf! ddiwygiedig!ar!gyfer!Esgobaeth!Bangor!–! yn!enwedig!yng!ngoleuni’r!pwysau! ariannol!a!amlinellir!yn!Adran!B!–!rhaid! deall!hefyd!y!berthynas!rhwng!y!Cyfran! Plwyf!a’r!gyllideb!esgobaethol.!!
E.1!
!
Contemplation!of!a!new!Parish!Share! system!–!especially!in!the!light!of!the! financial!pressures!outlined!in!Section!B!–! cannot!take!place!without!an! understanding!of!the!relationship!between! the!Parish!Share!and!the!diocesan!budget.!! !
17
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
E.2!
Mae!swm!cyflawn!y!Cyfran!Plwyf!y! gofynnir!amdano!gan!eglwysi’r!esgobaeth! yn!cael!ei!osod!yn!flynyddol!gan!Fwrdd! Cyllid!yr!Esgobaeth!(DBF)!ar!ran! Cynhadledd!yr!Esgobaeth.!Mae’r!swm! cyflawn!yn!seiliedig!ar!gyfanswm!gwariant! cyllidebol!craidd!Bwrdd!Cyllid!yr! Esgobaeth!am!y!flwyddyn!dan!sylw,!lle! mai’r!gydran!sengl!fwyaf!(75b80%)!yw! cost!uniongyrchol!gweinidogaeth! ordeiniedig.!O!gyfanswm!y!gwariant! cyllidebol!craidd!hwn!tynnir!y!Grant!Bloc!a! dderbyniwyd!o!gronfeydd!Corff!y! Cynrychiolwyr!(RB),!incwm!rhagamcannol! o!osod!persondai!gwag,!incwm!o! fuddsoddiadau,!a!chodiannau!gweinyddol! a!godir!ar!gronfeydd!ariannol!a!weinyddir! gan!Ganolfan!yr!Esgobaeth.!Mae’r!swm! sy’n!weddill!yn!arferol!yn!darparu! cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf!y!gofynnir! amdano!o!eglwysi’r!esgobaeth.!
E.2!
Yn!ei!hanfod,!ceir!cysylltiad!uniongyrchol! rhwng!ein!gwariant!ar!weinidogaeth!yn!yr! esgobaeth!a’r!Cyfran!Plwyf.!Tra!bydd!bob! amser!yn!bwysig!i!ni!sicrhau!ein!bod!yn! gweithio!mor!effeithlon!ag!y!bo!modd!fel! esgobaeth,!ac!yn!sicrhau!gwerth!am!arian! drwy!ein!holl!weithgareddau,!ni!ellir! anwybyddu’r!ffaith!y!bydd!lleihad!yn! nghyfanswm!y!Cyfran!Plwyf!yn!golygu! lleihad!yn!y!weinidogaeth!y!gallwn!ei! darparu!fel!esgobaeth.!Wrth!i!ni!adolygu’r! Cyfran!Plwyf,!mae!angen!i!ni!gadw’r! berthynas!hon!mewn!cof.!!
E.3!
! E.3!
! E.4!
The!overall!sum!of!the!Parish!Share! requested!from!the!diocese’s!churches!is! set!annually!by!the!DBF!on!behalf!of!the! Diocesan!Conference.!The!overall!sum!is! based!upon!the!DBF’s!total!core!budgeted! expenditure!for!the!year!concerned,!of! which!the!single!largest!component!(75b 80%)!is!the!direct!cost!of!ordained! ministry.!From!this!total!core!budgeted! expenditure!is!subtracted!the!Block!Grant! received!from!the!Representative!Body’s! funds,!projected!income!from!the!letting!of! vacant!parsonages,!income!from! investments,!and!administrative!charges! levied!on!funds!administered!by!the! Diocesan!Centre.!The!resulting!sum! usually!provides!the!overall!sum!of!the! Parish!Share!requested!from!the!diocese’s! churches.!
! ! ! In!essence,!there!is!a!direct!link!between! our!expenditure!on!ministry!in!the!diocese! and!the!Parish!Share.!While!it!will!always! be!important!for!us!to!ensure!that!we!are! working!as!efficiently!as!possible!as!a! diocese,!and!securing!value!for!money! across!all!of!our!activities,!there!is!no! getting!away!from!the!fact!that!a!reduction! in!the!total!Parish!Share!will!mean!a! reduction!in!the!ministry!we!can!provide! as!a!diocese.!As!we!review!the!Parish! Share,!we!need!to!keep!this!equation!in! mind.!!
! Wrth!i!ni!sefydlu!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ledled!yr!esgobaeth,!bu! cynaliadwyedd!ariannol!yn!ystyriaeth! bwysig.!Tra!na!all!pob!Ardal! Gweinidogaeth!fod!yn!hunanbgynhaliol!yn! nhermau!eu!costau!rhedeg!cyfansymiol! (yn!cynnwys!costau!gweinidogaeth! gyflogedig),!rydym!wedi!ceisio!creu’r!nifer! ‘gywir’!o!Ardaloedd!Gweinidogaeth!–!dim! mwy!na!allwn!eu!fforddio,!a!dim!llai!nag! sy’n!hyfyw!fel!llwyfannau!ar!gyfer! gweinidogaeth!a!chenhadaeth!effeithiol.! Mae!sefydlu!26!o!Ardaloedd! Gweinidogaethol!felly!yn!gosod!sail! benodol!ar!gyfer!ein!cyllideb!esgobaethol,! ac!rydym!yn!peryglu’r!llwyfan!newydd! hwn!os!nad!yw!cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf! yn!ein!galluogi!i!gwrdd!â!chostau! gweinidogaeth!y!mae!ein!Ardaloedd! Gweinidogaeth!yn!ein!hymrwymo!iddynt.!
E.4!
! !
As!we!have!worked!to!establish!Ministry! Areas!in!the!diocese,!financial! sustainability!has!been!an!important! consideration.!While!not!all!Ministry!Areas! could!be!selfbsufficient!in!terms!of!their! total!running!costs!(including!the!costs!of! stipendiary!ministry),!we!have!sought!to! create!the!‘right’!number!of!Ministry!Areas! –!no!more!than!we!can!afford,!and!no! fewer!than!are!viable!as!platforms!for! effective!ministry!and!mission.!The! establishment!of!26!Ministry!Areas! therefore!sets!an!explicit!base!for!our! diocesan!budget,!and!we!imperil!this!new! platform!if!our!total!Parish!Share!does!not! enable!us!to!meet!the!costs!of!ministry!to! which!our!Ministry!Areas!commit!us.! !
18
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
E.5!
Fel!yr!amlinellwyd!uchod,!un!o!beryglon!y! gyfundrefn!bresennol!yw!ei!bod!yn!pellhau! cyfrifiad!y!Cyfran!Plwyf!oddi!wrth!yr! Ardaloedd!Gweinidogaeth!a’r!eglwysi.!Nid! yw’r!gyfundrefn!bresennol!yn!ddigon! hyblyg!i!gynnwys!lleisiau!o’r!eglwysi!a’r! Ardaloedd!Gweinidogaeth!wrth!rannu! cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf.!I’r!un!graddau,! nid!yw’n!ddigon!hyblyg!i!gynnwys!lleisiau! o’r!eglwysi!a’r!Ardaloedd!Gweinidogaeth! wrth!i!gyfanswm!y!gwariant!cyllidebol! craidd!ar!gyfer!yr!esgobaeth!gael!ei!gyfrifo.! Ar!ben!hynny,!oherwydd!natur!wasgaredig! ein!harian!o!fewn!yr!esgobaeth,!mae’n! heriol!ennill!trosolwg!o’n!cyflwr!ariannol! hollgynhwysol!ar!unrhyw!un!adeg,!a!hyd! yn!oed!yn!fwy!heriol!gallu!rhagamcannu!i’r! tymor!canol.!Fodd!bynnag,!gallai! cyfundrefn!Cyfran!Plwyf!adolygedig,!sy’n! gyfoethog!yn!nhermau’r!wybodaeth!y! mae’n!ei!defnyddio!a’i!rhannu,!ein! cynorthwyo’n!well!i!ddeall!y!cyfleoedd!a’r! pwysau!ariannol!sy’n!wynebu’r!esgobaeth! yn!ei!chyfanrwydd,!ac!felly!i!gyllidebu’n! fwy!diogel!ar!gyfer!costau! gweinidogaethol!yn!y!dyfodol.!
E.5!
As!outlined!above,!one!of!the!risks!of!the! present!system!is!that!it!distances!the! calculation!of!the!Parish!Share!from! Ministry!Areas!and!churches.!The!present! system!is!not!flexible!enough!to!include! voices!from!the!churches!and!Ministry! Areas!as!the!total!Parish!Share!is!divided.! Equally,!it!is!not!flexible!enough!to!include! voices!from!the!churches!and!Ministry! Areas!as!the!total!core!budgeted! expenditure!for!the!diocese!is!calculated.! Moreover,!because!of!the!dispersed!nature! of!our!finances!within!the!diocese,!it!is! challenging!to!gain!an!overview!of!our! global!financial!state!at!any!one!time,!and! even!more!challenging!to!be!able!to! forecast!into!the!medium!term.!However,!a! revised!Parish!Share!system!that!is!rich!in! terms!of!the!information!that!it!uses!and! shares!could!help!us!better!to!understand! the!financial!opportunities!and!pressures! which!face!the!diocese!as!a!whole,!and!so! to!budget!more!securely!for!ministry!costs! in!the!future.!
! !
! ! ! !
Adran F Y gyfundrefn newydd
Section F The new system
!
!
F.1!
!
Mae!ein!cyfundrefn!newydd!arfaethedig! yn!ceisio!bod!yn!ddeinamig,!yn! wreiddiedig!ac!yn!broffesiynol.!Mae’n! ceisio!symud!i!ffwrdd!o!ddefnyddio! fformiwla,!a!tuag!at!ddull!mwy! cydweithredol.!Mae!hefyd!yn!ceisio! cofleidio’n!llwyfannau!newydd!–!ein! Ardaloedd!Gweinidogaeth!a’n!Synodau!–! gan!ddefnyddio!eu!strwythurau!fel!rhan! annatod!o’r!gyfundrefn,!ac!yn!cymryd!eu! cynaliadwyedd!ariannol!o!ddifrif.!Fel! arwydd!o!ddechrau!newydd,!ac!i! atgyfnerthu!pwrpas!craidd!y!Cyfran!Plwyf,! bydd!ein!cyfundrefn!newydd!arfaethedig! yn!cilio!o’r!teitl!‘Cyfran!Plwyf’!ac!yn!ffafrio! ‘Cronfa!Gweinidogaeth!yr!Esgob’.!
F.1!
! ! %
Our!proposed!new!system!seeks!to!be! dynamic,!rooted!and!professional.!It!seeks! to!move!away!from!the!use!of!a!formula,! and!towards!a!more!collaborative! approach.!It!also!seeks!to!embrace!our! new!platforms!of!Ministry!Areas!and! Synods,!using!their!structures!as!an! integral!part!of!the!system,!and!taking! their!financial!sustainability!seriously.!To! signal!a!new!start,!and!to!reinforce!the! core!purpose!of!Parish!Share! contributions,!our!proposed!new!system! will!move!away!from!the!words!‘Parish! Share’!and!focus!on!‘the!Bishop’s!Ministry! Fund’.!! %
19
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
F.2!
Yn!ei!hanfod,!mae!ein!cyfundrefn!newydd! arfaethedig!yn!herio!pob!Ardal! Gweinidogaeth!ac!eglwys!i!osod!targed! realistig!ar!gyfer!eu!cyfraniad!tuag!at! Gronfa!Gweinidogaeth!yr!Esgob.!Er!mwyn! i’r!targed!hwn!gael!ei!osod!yn!ddeallus,! mae’r!gyfundrefn!yn!dibynnu!ar!broses! sydd!wedi’i!‘hwyluso’!(a%facilitated% process)!sy’n!cael!ei!yrru!gan! ddealltwriaeth!o!gynaliadwyedd!ariannol! pob!Ardal!Gweinidogaeth!yn!ogystal!â! ymwybyddiaeth!o!sefydlogrwydd!ariannol! yr!esgobaeth!yn!ei!chyfanrwydd.!
!
F.2!
In!essence,!our!proposed!new!system!will! enable!each!Ministry!Area!and!church!to! set!a!realistic!target!for!their!contribution! towards!the!Bishop’s!Ministry!Fund.!To! enable!this!target!to!be!set!knowledgeably,! the!system!uses!a!facilitated!process!that! is!informed!and!driven!both!by!the! financial!sustainability!of!each!Ministry! Area!and!also!by!the!financial!stability!of! the!diocese!as!a!whole.% % % % %
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob
The Bishop’s Ministry Fund
F.3!
F.3!
!
! F.4!
Ar!hyn!o!bryd!mae’r!Grant!Bloc!a! dderbynnir!o!gronfeydd!Corff!y! Cynrychiolwyr!(RB),!yn!ogystal!ag!incwm! rhagamcannol!o!osod!persondai!gwag,! incwm!o!fuddsoddiadau,!a!chodiannau! gweinyddol!a!godir!ar!gronfeydd!ariannol! a!weinyddir!gan!Ganolfan!yr!Esgobaeth!yn! cael!eu!tynnu!o!gyfanswm!gwariant! cyllidebol!craidd!Bwrdd!Cyllid!yr! Esgobaeth!(DBF)!i!ddarparu!cyfanswm!y! Cyfran!Plwyf!y!gofynnir!amdano!gan! eglwysi’r!esgobaeth.!Gellid!defnyddio’r! esboniad!naratif!hwn!i!egluro’r!Cyfran! Plwyf!o!dan!y!gyfundrefn!hon:!‘Hwn%yw% eich%cyfraniad%tuag%at%gyfanswm%cost% rhedeg%Esgobaeth%Bangor.%Cyfanswm%y% cyfraniad%a%ddisgwyliwn%gan%yr%eglwysi%yw% £X.’%Y!ffigwr!mawr!allweddol!a!gyflwynir! i’r!esgobaeth!yw!cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf,! a!chymharol!ychydig!a!wneir!o!gyfanswm! gwariant!cyllidebol!craidd!y!DBF!a’r! incwm!a!dderbynnir!o!ffrydiau!gwahanol! i’r!Cyfran!Plwyf.!Yn!seicolegol,!mae!hyn!yn! gosod!pwyslais!ar!gyfanswm!y!‘dreth’!sydd! i’w!chodi,!yn!hytrach!nag!ar!y!pethau! hynny!y!mae’r!esgobaeth!yn!eu!cyllido! drwy!gyfanswm!ei!gwariant!cyllidebol! craidd,!neu!ar!y!ffynonellau!eraill!sy’n! rhannu’r!baich!ariannol!gyda’r!eglwysi.! ! ! ! O!fewn!y!gyfundrefn!newydd,!bydd! ffrydiau!incwm!yr!esgobaeth,!ar%wahân%i’r% incwm%gan%eglwysi,!yn!cael!eu!gosod!yn! erbyn!/!ei!neilltuo!ar!gyfer!grwpiau! penodol!o!wariant!‘canolog’,!gan!adael! costau!gweinidogaeth!lleol!i!raddau! helaeth!heb!eu!hariannu,!ac!felly’n!ffocws! ar!gyfer!cyfraniadau!gan!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ac!eglwysi.!Gellid!!
!
At!present!the!Block!Grant!received!from! the!Representative!Body’s!funds,!as!well! as!projected!income!from!the!letting!of! vacant!parsonages,!income!from! investments,!and!administrative!charges! levied!on!funds!administered!by!the! Diocesan!Centre,!are!subtracted!from!the! DBF’s!total!core!budgeted!expenditure!to! provide!the!overall!sum!of!the!Parish! Share!requested!from!the!diocese’s! churches.!The!narrative!explanation!for! the!Parish!Share!under!this!system!might! be:!‘This%is%your%contribution%towards%the% total%cost%of%running%the%Diocese%of%Bangor.% The%total%contribution%we%expect%from%the% churches%is%£X.’%The!key!major!figure! presented!to!the!diocese!is!the!overall!sum! of!the!Parish!Share,!and!relatively!little!is! made!of!the!DBF’s!total!core!budgeted! expenditure!and!of!the!income!received! from!streams!other!than!the!Parish!Share.! Psychologically,!this!seems!to!place!an! emphasis!on!the!total!‘tax’!to!be!raised,! rather!than!on!those!things!that!the! diocese!funds!through!its!total!core! budgeted!expenditure,!or!on!the!other! sources!that!share!the!financial!burden! with!the!churches.!!
! ! F.4!
Within!the!new!system,!the!diocese’s! income!streams!other%than%from%churches! are!offset!against!/!hypothecated!for! particular!groupings!of!nonblocal! expenditure,!leaving!local!ministry!costs! largely!uncovered!and!thus!the!focus!for! contributions!from!Ministry!Areas!and! churches.!A!narrative!of!explanation!here! becomes:!‘We’re%able%to%cover%from%%
20
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
%%
defnyddio’r!esboniad!naratif!hwn:!‘Rydym% yn%gallu%talu%o%gronfeydd%esgobaethol%bob% un%o’r%gwasanaethau%a%ddarparwn%ar%gyfer% Ardaloedd%Gweinidogaeth%ar%lefel% esgobaethol%–%felly%nid%yw’r% Archddiaconiaid,%Canolfan%yr%Esgobaeth,%y% CYFMEs%a’r%Eglwys%Gadeiriol%yn%fyrdwn%ar% eich%heglwys%chi.%Fodd%bynnag,%yr%ydym%yn% gofyn%i%chi%gyfrannu%tuag%at%gostau% gweinidogaethu%lleol%–%costau%cyflogau%a% chostau%staff%eraill%gan%gynnwys% cyfraniadau%pensiwn%a%chostau%tai,%costau% datblygu%proffesiynol%ar%gyfer%clerigion,% costau%cefnogi%a%meithrin%y%rhai%sy’n%arfer% gweinidogaethau%lleyg%yn%ein%heglwysi,%a’r% buddsoddiad%a%wnawn%i%fagu%a%hyfforddi% cenhedlaeth%newydd%o%glerigwyr%ac% arweinwyr.%I%rai%Ardaloedd%Gweinidogaeth,% ni%fydd%cyfraniad%teg%yn%talu%cyflogau%a% chostau%eraill%y%rhai%sy’n%arwain%ac%yn% gwasanaethu’r%Ardal%Gweinidogaeth;%i%rai% Ardaloedd%Gweinidogaeth%eraill,%bydd% cyfraniad%hael%yn%talu%costau’r% ddarpariaeth%weinidogaethol%leol%ac%yn% gwneud%cyfraniad%sylweddol%i’r%ystod% ehangach%hwnnw%o%gostau% gweinidogaethol.%Rydym%yn%rhannu%a% chefnogi’n%gilydd%fel%hyn%oherwydd%ein%bod% yn%Anglicaniaid,%ac%oherwydd%ein%bod%i%gyd% yn%derbyn%ac%yn%rhannu%yng% ngweinidogaeth%yr%Esgob%ar%gyfer%yr% esgobaeth%gyfan.’7
diocesan%funds%all%of%the%services%that%we% provide%for%Ministry%Areas%at%a%diocesan% level%–%so%the%Archdeacons,%the%Diocesan% Centre,%the%CYFMEs%and%the%Cathedral% aren’t%a%burden%on%your%church.%However,% we%do%ask%that%you%contribute%towards%the% costs%of%local%ministry%–%the%costs%of%stipends% and%other%staff%costs%including%pension% contributions%and%housing%costs,%the%costs%of% professional%development%for%clergy,%the% costs%of%supporting%and%nurturing%those% who%exercise%lay%ministries%in%our%churches,% the%investment%raising%up%and%training%a% new%generation%of%clergy%and%leaders.%For% some%Ministry%Areas,%a%fair%contribution%will% not%even%cover%the%costs%of%the%stipends%and% staff%costs%of%those%who%lead%and%serve%the% Ministry%Area;%for%other%Ministry%Areas,%a% generous%contribution%will%cover%the%costs% of%local%ministerial%provision%and%make%a% significant%contribution%to%that%much% broader%range%of%ministry%costs.%We%share% and%support%on%another%in%this%way%because% we%are%Anglican,%and%because%we%all%receive% from%and%share%in%the%Bishop’s%ministry%for% the%whole%diocese.’8% ! !
!
7
Mae gan y senario hwn rai anfanteision amlwg. Mae yna berygl y bydd y Cyfran Plwyf, yn y cyd-destun lleol, yn cael ei weld fel swm sy’n cyfateb yn union â chyflog Arweinydd yr Ardal Gweinidogaeth, sydd yn ei dro yn bygwth gwneud i ymdrechion yr Arweinydd i sefydlogi cyllid yr Ardal Gweinidogaeth ymddangos yn hunanlesol; yn sicr mae yna berygl o godi sgwrs lletchwith o fewn trafodaethau ariannol lleol. Mae hefyd yn lleihau’r elfen ‘esgobaethol’ o’r senario blaenorol gan na fyddai rhai costau esgobaethol craidd yn cael eu cwmpasu gan y Cyfran Plwyf. Fodd bynnag, mae manteision a chryfderau i’r senario hwn. Yn gyntaf mae’n cynnig esboniad syml a chlir ar gyfer y pwrpas a defnydd o’r Cyfran Plwyf – i dalu costau gweinidogaethol. Yn ail, mae’n caniatáu ar gyfer dimensiwn esgobaethol drwy’r deinamig o degwch / haelioni a allai weld Ardal Gweinidogaeth yn cyfrannu llai / mwy na’r costau y gellir eu priodoli i’r darpariaeth weinidogol leol yn mae’n ei dderbyn. Yn drydydd, mae’n magu cydnabyddiaeth o’r gyllideb ehangach Bwrdd Cyllid yr Esgobaeth ac o’r newyddion da ynghylch ffrydiau incwm eraill drwy’r dimensiwn o allu dweud ‘nid yw’r gwasanaethau a’r gweinidogaethau esgobaethol penodol sy’n cefnogi eich bywyd fel Ardal Gweinidogaeth yn fyrdwn ar eich heglwys chi.’ Yn bedwerydd, mae’n caniatáu i’r Archddiaconiaid a staff Canolfan yr Esgobaeth gymryd rhan mewn sgyrsiau codi arian heb elfen mor amlwg o hunan-les. Yn olaf, mae’n cyd-fynd â’r weledigaeth esgobaethol o Ardaloedd Gweinidogaeth cynaliadwy sy’n gallu bod yn gyfrifol ac yn atebol am gynllunio gweinidogaeth a chenhadaeth ar draws yr Ardal Gweinidogaeth.
8
This scenario has some obvious disadvantages. It risks, in the local context, equating the Parish Share with the Ministry Area Leader’s stipend, which in turn risks making their efforts to secure the Ministry Area’s finances appear self-interested; at the very least, it risks introducing an element of awkwardness. It also diminishes the ‘diocesan’ element of the previous scenario as some core diocesan costs would not be covered by the Parish Share. However there are also some advantages and strengths to this scenario. First it offers a simple and clear explanation for the purpose and use of the Parish Share – to meet ministry costs. Secondly, it allows for a diocesan dimension through the fair / generous dynamic that could see Ministry Areas contributing below / above the attributable costs of local ministerial provision. Thirdly, it maintains a recognition both of the broader DBF budget and of the good news of other income streams by its ‘these specific diocesan services and ministries that support your life as a Ministry Area aren’t a burden on your church’ dimension. Fourthly, it allows Archdeacons and Diocesan Centre staff to take part in fundraising conversations without such an obvious element of self-interest. Finally, it resonates with the diocesan vision of sustainable Ministry Areas able to be responsible and accountable for the planning of ministry and mission across the Ministry Area.!
21
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
F.5!
I!gynorthwyo’r!esboniad!naratif!hwn,! byddwn!yn!defnyddio!‘Cronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob’!i!gyfeirio!at!yr! adnoddau!hynny!sy’n!ariannu!costau! gweinidogaethol!lleol!ar!draws!yr! esgobaeth.!Bydd!eglwysi!ac!Ardaloedd! Gweinidogaeth!felly!yn!‘gwneud%cyfraniad% tuag%at%Gronfa%Gweinidogaeth%yr%Esgob’%yn! hytrach!na!‘thalu’r%Cyfran%Plwyf’.!Felly,! gellid!defnyddio’r!esboniad!naratif! byrrach!hwn:!‘Mae%costau%gweinidogaethol% lleol%yn%cael%eu%talu%o%Gronfa%Gweinidogaeth% yr%Esgob.%Caiff%Cronfa%Gweinidogaeth%yr% Esgob%ei%hincwm%o%gyfraniadau%a%wneir%gan% Ardaloedd%Gweinidogaeth%ac%eglwysi%–%a% dyma’r%unig%ddefnydd%a%wneir%o’r% cyfraniadau%hynny.%Ni%fydd%cyfraniad% Cronfa%Gweinidogaeth%yr%Esgob%rhai% Ardaloedd%Gweinidogaeth%yn%talu%am% gostau%y%cyflogau%a%chostau%staff%y%rhai%sy’n% arwain%ac%yn%gwasanaethu’r%Ardal% Gweinidogaeth;%bydd%cyfraniad%hael% Ardaloedd%Gweinidogaeth%eraill%yn%talu% costau’r%ddarpariaeth%weinidogaethol%leol% ac%yn%gwneud%cyfraniad%sylweddol%tuag%at% ystod%llawer%ehangach%o%gostau% gweinidogaethol.’%Mae!enw!newydd!hefyd! yn!helpu!i!danlinellu!sefydlu!cyfundrefn! newydd,!yn!ogystal!â!bod!yn!gyson!â! strwythurau!diwygiedig!yr!esgobaeth,! sydd!wedi!symud!i!raddau!helaeth!i!ffwrdd! o!ddefnyddio’r!term!‘plwyf’.!
! ! Yn parhau ar y dudalen nesaf
F.5!
To!aid!this!narrative!explanation,!those! resources!that!fund!local!ministry!costs! across!the!diocese!are!to!be!referred!to!as! the!‘Bishop’s!Ministry!Fund’.!Churches!and! Ministry!Areas!will!therefore!be%‘making%a% Bishop’s%Ministry%Fund%contribution’!as! opposed!to!‘paying%the%Parish%Share’.!Thus,! a!shortened!narrative!explanation!would! be:!‘The%costs%of%local%ministry%are%met%from% the%Bishop’s%Ministry%Fund.%The%Bishop’s% Ministry%Fund%gets%its%income%from% contributions%made%by%Ministry%Areas%and% churches%–%and%this%is%the%only%use%made%of% those%contributions.%For%some%Ministry% Areas,%a%fair%Bishop’s%Ministry%Fund% contribution%will%not%even%cover%the%costs%of% the%stipends%and%staff%costs%of%those%who% lead%and%serve%the%Ministry%Area;%for%other% Ministry%Areas,%a%generous%contribution%will% cover%the%costs%of%local%ministerial%provision% and%make%a%significant%condition%to%a%much% broader%range%of%ministry%costs.’%A!new! name!also!helps!to!signal!the! establishment!of!a!new!system,!as!well!as! being!consistent!with!the!diocese’s!revised! structures!that!have!largely!moved!away! from!using!the!term!‘parish’.!
! ! ! ! ! ! ! Continues on the next page
!
22
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Dau gyfarfod allweddol
Two key meetings
F.6!
F.6!
!
Conglfeini!y!gyfundrefn!newydd! arfaethedig!yw!dau!gyfarfod!allweddol:!
! F.6.1
The!two!cornerstones!of!the!proposed! new!system!are!two!key!meetings:!
! Cyfarfod gosod targedau y Synod
F.6.1
Synod target-setting meeting
Bydd!un!cyfarfod!yn!dod!â!dau! gynrychiolydd!at!ei!gilydd!o!bob!Ardal! Gweinidogaeth!yn!y!Synod.!Er!enghraifft,! yn!nghyfarfod!Synod!Gogledd! Meirionnydd,!byddai’r!cyfranogwyr!yn!y! cyfarfod!hwn!yn!cynnwys!dau! gynrychiolydd!yr!un!o!Bro!Ardudwy,!Bro! Enlli,!Bro!Madryn,!Bro!Moelwyn!a!Bro’r! Holl!Saint.!Bydd!y!cyfarfod!yn!arferol!yn! cael!ei!gadeirio,!ei!hwyluso!a’i!gymedroli! gan!yr!Archddiacon,!yng!nghwmni! Ysgrifennydd!yr!Esgobaeth.!Bydd!y! cynrychiolwyr!yn!arferol!yn!arweinydd! Ardal!Gweinidogaeth!ac!aelod!o!Gyngor!yr! Ardal!Gweinidogaeth!(PCC).!Bydd!y! cynrychiolwyr!yn!dod!â!tharged! cychwynnol!i’r!cyfarfod.!Tasg!y!cyfarfod! hwn!fydd,!drwy!broses!o!ymgynghori! Cristnogol,!cytuno!ar!darged!terfynol!ar! gyfer!cyfraniad!pob!Ardal!Gweinidogaeth!i! Gronfa!Gweinidogaeth!yr!Esgob,!fel!bod!y! Synod!yn!ei!chyfanrwydd!yn!cwrdd!â’i! chyfran!o!Gronfa!Gweinidogaeth!yr!Esgob! (gweler!F.7.1!parthed!y!gyfran).!
`
One!meeting!will!bring!together!two! representatives!from!each!Ministry!Area! of!a!Synod.!For!example,!in!the!North! Meirionnydd!Synod!meeting,!the! participants!in!this!meeting!would!include! two!representatives!each!from!Bro! Ardudwy,!Bro!Enlli,!Bro!Madryn,!Bro! Moelwyn!and!Bro’r!Holl!Saint.!The! meeting!will!normally!be!chaired,! facilitated!and!moderated!by!the! Archdeacon,!accompanied!by!the!Diocesan! Secretary.!The!representatives!will! normally!be!a!Ministry!Area!Leader!and! one!other!member!of!the!Ministry!Area! Council!(PCC).!The!representatives!will! bring!an!initial!target!to!the!meeting.!The! task!of!this!meeting!will!be,!through!a! process!of!Christian!conferring,!to!agree!a! final!target!for!each!Ministry!Area’s! contribution!to!the!Bishop’s!Ministry! Fund,!so!that!the!Synod!as!a!whole!covers! its!portion!of!the!Bishop’s!Ministry!Fund! (for!the!portion,!see!F.7.1).!
Cyfarfod gosod targedau yr Ardal Gweinidogaeth
F.6.2
! F.6.2
!
Bydd!ail!gyfarfod!dilynol!yn!dod!â!dau! gynrychiolydd!at!ei!gilydd!o!bob!eglwys!o! fewn!Ardal!Gweinidogaeth.!Er!enghraifft,! yng!nghyfarfod!Ardal!Gweinidogaeth!Bro! Moelwyn,!byddai’r!cyfranogwyr!yn! cynnwys!dau!gynrychiolydd!yr!un!o’r! eglwysi!ym!Meddgelert,!Blaenau! Ffestiniog,!Llanffestiniog,!Maentwrog,! Penrhyndeudraeth!a!Thrawsfynydd.!Bydd! y!cyfarfod!yn!arferol!yn!cael!ei!gadeirio,!ei! hwyluso!a’i!gymedroli!gan!Arweinydd!yr! Ardal!Gweinidogaeth,!yr!Archddiacon!neu! Ysgrifennydd!yr!Esgobaeth.!Bydd!y! cynrychiolwyr!yn!arferol!yn!Drysorydd! Eglwys!ac!yn!Warden.!Bydd!y! cynrychiolwyr!yn!dod!â!tharged! cychwynnol!i’r!cyfarfod.!Tasg!y!cyfarfod! hwn!fydd,!drwy!broses!o!ymgynhori! Cristnogol,!cytuno!ar!darged!terfynol!ar! gyfer!cyfraniad!pob!eglwys!at!Gronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob,!fel!y!gall!yr!Ardal! Gweinidogaeth!gyfan!gyfarfod!â’i!tharged! cytunedig.!
! ! Ministry Area target-setting meeting
A!second,!subsequent!meeting!will!bring! together!up!to!two!representatives!from! each!church!within!a!Ministry!Area.!For! example,!in!Bro!Moelwyn!Ministry!Area! meeting,!the!participants!would!include!up! to!two!representatives!each!from!the! churches!at!Beddgelert,!Blaenau! Ffestiniog,!Llanffestiniog,!Maentwrog,! Penrhyndeudraeth!and!Trawsfynydd.!The! meeting!will!normally!be!chaired,! facilitated!and!moderated!by!the!Ministry! Area!Leader,!the!Archdeacon!or!the! Diocesan!Secretary.!The!representatives! will!normally!be!a!Church!Treasurer!and!a! Churchwarden.!The!representatives!will! bring!an!initial!target!to!the!meeting.!The! task!of!this!meeting!will!be,!through!a! process!of!Christian!conferring,!to!agree!a! final!target!for!each!church’s!contribution! to!the!Bishop’s!Ministry!Fund,!so!that!the! Ministry!Area!as!a!whole!can!meet!its! agreed!target.! ! !
! 23
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Tasgau paratoawl
Preparatory tasks
F.7!
F.7!
!
Cyn!y!cyfarfodydd!gosod!targedau’r!Synod,! bydd!angen!ymgymryd!â’r!tasgau! paratoawl!a!ganlyn:!
! F.7.1!
F.7.1!
Bydd!tîm!cyllid!Canolfan!yr!Esgobaeth!yn! paratoi!pecynnau!gwybodaeth!a!fydd!yn! cynnwys:!(i)!trosolwg!o’r!galw!ar!Gronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob!ac!o’r!cyfran!sydd! wedi!ei!ddynodi!ar!gyfer!y!Synod;!(ii)! gwybodaeth!ariannol!hanesyddol!am! gyfraniadau!esgobaethol!pob!eglwys;!(iii)! gwybodaeth!ariannol!bresennol!am!bob! eglwys,!yn!seiliedig!ar!Adroddiadau! Ariannol!Blynyddol!am!y!flwyddyn! flaenorol;!(iv)!targedau!model!Cronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob!ar!gyfer!pob! Ardal!Gweinidogaeth!ac!eglwys,!yn!arferol! yn!seiliedig!ar!fwy!nag!un!model,!gydag!un! ohonynt!yn!arferol!yn!seiliedig!ar! bresenoldeb!cyfartalog!pob!eglwys.!
F.7.2!
Bydd!Arweinyddion!Ardaloedd! Gweinidogaeth!a!/!neu!swyddbddeiliaid! Ardal!Gweinidogaeth!yn!ymgynghori!fel!y! bo’n!briodol!o!fewn!yr!Ardal! Gweinidogaeth!am!ffactorau!y!bydd!angen! eu!hystyried!pan!osodir!targed!Cronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob!yr!Ardal! Gweinidogaeth.!Bydd!yr!ymgynghoriadau! hyn!yn!adeiladu!ar!yr!wybodaeth!sydd! eisoes!gan!Arweinyddion!Ardaloedd! Gweinidogaethol!a!swyddbddeiliaid! Ardaloedd!Gweinidogaeth!eraill!am! ystyriaethau!ariannol,!cenhadol!a!bugeiliol! o!fewn!yr!Ardal!Gweinidogaeth.!Ni!fydd!yn! briodol,!fel!rhan!o’r!ymgynghoriadau!hyn,!i! Gyngor!yr!Ardal!Gweinidogaeth!(PCC)!neu! Gyfarfod!Cynulleidfaol!yn!ffurfiol!i! benderfynu’n!ffurfiol!ar!darged!neu!ystod! ar!gyfer!targed.!
F.7.3!
! F.7.3!
! Prior!to!the!Synod!targetbsetting!meetings,! the!following!preparatory!tasks!will!need! to!be!undertaken:!
! Bydd!Bwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth,!yn! gweithio!gyda!Chyngor!yr!Esgob!ac!yn! adeiladu!ar!ystod!o!ymgynghoriadau!ar! draws!yr!esgobaeth,!yn:!(i)!llunio!cyllideb! ddrafft!ar!gyfer!y!cyfnod!ariannol!i!ddod,! yn!cynnwys!cyfanswm!gwariant!o!Gronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob!am!y!cyfnod;!(ii)! dynodi!cyfran!o!Gronfa!Gweinidogaeth!yr! Esgob!ar!gyfer!pob!Synod,!ynghyd!â! rheswm!am!hynny;!(iii)!cytuno!ar!y! protocolau!ar!gyfer!cyfarfodydd!y!Synod! a’r!Ardal!Gweinidogaeth.!!
! F.7.2!
!
The!Diocesan!Board!of!Finance,!working! with!the!Bishop’s!Council!and!building!on! a!range!of!consultations!across!the! diocese,!will:!(i)!draw!up!a!draft!budget!for! the!following!financial!period,!including! the!total!expenditure!from!the!Bishop’s! Ministry!Fund!for!the!period;!(ii)!allocate!a! reasoned!portion!of!the!Bishop’s!Ministry! Fund!for!each!Synod;!(iii)!agree!the! protocols!for!the!Synod!and!Ministry!Area! meetings.!
! ! The!Diocesan!Centre!finance!team!will! prepare!information!packs!that!will! include:!(i)!an!overview!of!the!demands!on! the!Bishop’s!Ministry!Fund!and!of!the! Synod’s!allocated!portion;!(ii)!historical! financial!information!about!each!church’s! diocesan!contributions;!(iii)!current! financial!information!about!each!church,! based!on!the!Annual!Financial!Return!for! the!previous!year;!(iv)!model!Bishop’s! Ministry!Fund!targets!for!each!Ministry! Area!and!church,!normally!based!on!more! than!one!model,!one!of!which!will! normally!be!based!on!the!average! attendance!of!each!church.!
! !
!
Ministry!Area!Leaders!and!/!or!other! Ministry!Area!officebholders!will!consult! as!appropriate!within!the!Ministry!Area! about!factors!that!will!need!to!be!taken! into!account!when!the!Ministry!Area’s! Bishop’s!Ministry!Fund!target!is!set.!These! consultations!will!build!on!the!knowledge! that!Ministry!Area!Leaders!and!other! Ministry!Area!officebholders!already!have! about!financial,!missional!and!pastoral! considerations!within!the!Ministry!Area.!It! will!not!be!appropriate!as!part!of!these! consultations!for!a!Ministry!Area!Council! (PCC)!or!a!Congregational!Meeting! formally!to!resolve!on!a!target!or!a!range! for!a!target.! !
24
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
F.7.4!
Bydd!pecynnau!gwybodaeth!a!phrotocolau! ar!gyfer!y!cyfarfod!yn!cael!eu!dosbarthu!i! gyfranogwyr!ymlaen!llaw.!
! F.7.5!
! Wrth!baratoi!ar!gyfer!cyfarfodydd!y! flwyddyn!gyntaf,!bydd!digwyddiadau! cynefino!yn!cael!eu!cynnig!a!bydd!deunydd! esboniadol!ychwanegol!yn!cael!ei! ddatblygu.!
F.7.5!
Cyn!cyfarfodydd!gosod!targedau!yr!Ardal! Gweinidogaeth,!bydd!angen!ymgymryd!â’r! tasgau!paratoawl!a!ganlyn:!
F.8!
! F.8!
! F.8.1!
F.8.1!
Bydd!Trysoryddion!Eglwysi!a!Wardeiniaid! yn!ymgynghori!fel!y!bo’n!briodol!ynghylch! ffactorau!a!fydd!angen!eu!cymryd!i! ystyriaeth!pan!osodir!targed!Cronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob.!Bydd!yr! ymgynghoriadau!hyn!yn!adeiladu!ar!yr! wybodaeth!sydd!gan!Drysoryddion!a! Wardeiniaid!eisoes!am!ystyriaethau! ariannol,!cenhadol!a!bugeiliol!o!fewn!yr! eglwys.!Ni!fydd!yn!briodol!fel!rhan!o’r! ymgynghoriadau!hyn!i!Gyfarfod! Cynulleidfaol!benderfynu’n!ffurfiol!ar! darged!neu!ystod!ar!gyfer!targed.!
F.8.2!
The!Diocesan!Centre!finance!team!will! prepare!information!packs!that!will! include:!(i)!an!overview!of!total!proposed! expenditure!from!the!Bishop’s!Ministry! Fund!for!the!period;!(ii)!historical!financial! information!about!each!church’s!diocesan! contributions;!(iii)!current!financial! information!about!each!church,!based!on! the!Annual!Financial!Return!for!the! previous!year;!(iv)!model!Bishop’s! Ministry!Fund!targets!for!each!church,! normally!based!on!the!average!attendance! of!each!church.!
! ! Church!Treasurers!and!Churchwardens! will!consult!as!appropriate!about!factors! that!will!need!to!be!taken!into!account! when!the!church’s!Bishop’s!Ministry!Fund! target!is!set.!These!consultations!will!build! on!the!knowledge!that!Treasurers!and! Churchwardens!already!have!about! financial,!missional!and!pastoral! considerations!within!the!church.!It!will! not!be!appropriate!as!part!of!these! consultations!for!a!Congregational! Meeting!formally!to!resolve!on!a!target!or! a!range!for!a!target.!
! Bydd!pecynnau!gwybodaeth!a!phrotocolau! ar!gyfer!y!cyfarfod!yn!cael!eu!dosbarthu!i! gyfranogwyr!ymlaen!llaw.!
! F.8.4!
Prior!to!the!Ministry!Area!targetbsetting! meetings,!the!following!preparatory!tasks! will!need!to!be!undertaken:!
!
! F.8.3!
Information!packs!and!protocols!for!the! meeting!will!be!circulated!to!participants! beforehand.! ! In!preparing!for!the!first!year’s!meetings,! induction!events!will!be!offered!and! additional!explanatory!material!will!be! developed.!
! !
Bydd!tîm!ariannol!Canolfan!yr!Esgobaeth! yn!paratoi!pecynnau!gwybodaeth!a!fydd! yn!cynnwys:!(i)!trosolwg!o!gyfanswm! gwariant!arfaethedig!o!Gronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob!am!y!cyfnod;!(ii)! gwybodaeth!ariannol!hanesyddol!am! gyfraniadau!esgobaethol!pob!eglwys;!(iii)! gwybodaeth!ariannol!bresennol!am!bob! eglwys,!yn!seiliedig!ar!Adroddiadau! Ariannol!Blynyddol!am!y!flwyddyn! flaenorol;!(iv)!targedau!model!Cronfa! Gweinidogaeth!yr!Esgob!ar!gyfer!pob! eglwys,!yn!arferol!yn!seiliedig!ar! bresenoldeb!cyfartalog!pob!eglwys.!
! F.8.2!
F.7.4!
F.8.3!
Information!packs!and!protocols!for!the! meeting!will!be!circulated!to!participants! beforehand.!
! Wrth!baratoi!ar!gyfer!cyfarfodydd!y! flwyddyn!gyntaf,!bydd!digwyddiadau! cynefino!yn!cael!eu!cynnig!a!bydd!deunydd! esboniadol!ychwanegol!yn!cael!ei! ddatblygu.!
F.8.4!
In!preparing!for!the!first!year’s!meetings,! induction!events!will!be!offered!and! additional!explanatory!material!will!be! developed.!
!
25
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Agenda’r cyfarfodydd
Agenda of the meetings
F.9!
F.9!
!
Bydd!yr!agenda!ar!gyfer!pob!cyfarfod!yn! gyffelyb:!
! F.9.1
! !
Agendwm 1: Addoli agoriadol
F.9.1
Bydd!gwaith!y!cyfarfod!yn!cael!ei!gyflwyno! i!Dduw!yng!Nghrist.! ! F.9.2
! Agendwm 2: Trafodaeth am siâp a phrotocolau’r cyfarfod
!
F.9.2
Agendum 2: Discussion about the shape and protocols of the meeting
This!will!be!an!opportunity!to!ensure!that! all!participants!understand!the!protocols! of!the!meeting!and!the!expectations!made! of!them.!It!will!not!be!open!to!the!meeting! to!amend!the!protocols.! !
Agendwm 3: Cywiriadau neu newidiadau i’r wybodaeth a ddosbarthwyd eisoes
F.9.3
Bydd!hwn!yn!gyfle!i!ddilysu!cynnwys!yr! wybodaeth!sy’n!ffurfio!rhan!o’r!pecynnau! gwybodaeth.!Fe’i!gynhwysir!fel!eitem!ar! wahân!yn!y!rhan!hwn!o’r!cyfarfod!er! mwyn!sicrhau!na!lesteirir!trafodaethau!yn! hwyrach!ymlaen!gan!drafodaethau!am! gywirdeb!y!data!hwn.! ! F.9.4
Agendum 1: Opening worship
The!work!of!the!meeting!will!be! commended!to!God!in!Christ.!
Bydd!hwn!yn!gyfle!i!sicrhau!bod!pob! cyfranogwr!yn!deall!protocolau’r!cyfarfod! a’r!disgwyliadau!a!wneir!ohonynt.!Ni!fydd! gan!y!cyfarfod!yr!awdurdod!i!newid!y! protocolau.! F.9.3
The!agenda!for!each!meeting!will!be! similar:!
Agendum 3: Corrections or amendments to the information already circulated
This!will!be!an!opportunity!to!verify!the! content!of!the!information!that!forms!part! of!the!information!packs.!It!is!included!as!a! separate!item!at!this!stage!in!the!meeting! in!order!to!ensure!that!later!discussions! are!not!impeded!by!discussions!about!the! accuracy!of!this!shared!base!data.! !
Agendwm 4: Targedau cychwynnol, yn cynnwys cyflwyniad a chwestiynau
Hwn!yw’r!prif!gyfle!i!gynrychiolwyr!Ardal! Gweinidogaeth!/!eglwysi!gyflwyno!targed! cychwynnol!ar!gyfer!eu!Ardal! Gweinidogaeth!/!eglwys.!Bydd!y!targed! cychwynnol!hwn!yn!seiliedig!ar:!(i)! ymgynghoriadau!lleol;!(ii)!yr!wybodaeth! sydd!gan!gynrychiolwyr!eisoes!am! ystyriaethau!ariannol,!cenhadol!a!bugeiliol! o!fewn!yr!Ardal!Gweinidogaeth;!(iii)!yn! achos!cyfarfodydd!gosod!targedau!Synod,! barn!Arweinydd!yr!Ardal!Gweinidogaeth.! Mae’n!‘awgrym!agoriadol’!i’w!osod!ochr!yn! ochr!ag!awgrymiadau!awgrymiadol!eraill! gan!gyfranogwyr!eraill.!Wrth!gyflwyno!eu! targed!cychwynnol,!bydd!yn!bwysig!i! gynrychiolwyr!ychwanegu!at!yr! wybodaeth!sydd!eisoes!wedi!ei!dosbarthu! drwy!amlinellu’r!ystyriaethau!ariannol,! cenhadol!a!bugeiliol!sy’n!berthnasol!i’r! Ardal!Gweinidogaeth!/!eglwys!dan!sylw.! Mae!hon!yn!gydran!hanfodol!o’r!cyfarfod.! Er!y!bydd!y!pecynnau!gwybodaeth!yn!rhoi! trosolwg!ariannol!eang!a!gwybodus,!ni! fydd!unrhyw!gronni!data!fyth!yn!gallu! cymryd!lle’r!dyfnder!a’r!farn!a!ddarperir!
F.9.4
Agendum 4: Initial targets, including introduction and questions
This!is!the!main!opportunity!for!Ministry! Area!/!church!representatives!to! introduce!an!initial!target!for!their! Ministry!Area!/!church.!This!initial!target! will!be!based!upon:!(i)!local!consultations;! (ii)!the!knowledge!that!representatives! already!have!about!financial,!missional! and!pastoral!considerations!within!the! Ministry!Area;!(iii)!in!the!case!of!Synod! targetbsetting!meetings,!the!judgement!of! the!Ministry!Area!Leader.!It!is!an!‘opening! suggestion’!to!be!laid!alongside!other! opening!suggestions!from!the!other! participants.!In!introducing!their!initial! target,!it!will!be!important!for! representatives!to!add!to!the!information! already!circulated!by!outlining!the! financial,!missional!and!pastoral! considerations!that!are!relevant!to!the! Ministry!Area!/!church!concerned.!This!is! a!vital!component!of!the!meeting.! Although!the!information!packs!will!give!a! broad!and!informed!financial!overview,!no! accumulation!of!data!will!ever!be!able!to! be!a!substitute!for!the!depth!and!!
26
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
gan!y!rhai!sy’n!gwybod,!yn!arwain!ac!yn! gwasanaethu’r!gymuned!dan!sylw.!Mae’n! caniatáu!i’r!gyfundrefn!gymryd!sefyllfa! pob!eglwys!ac!Ardal!Gweinidogaeth!o! ddifrif.!Rhoddir!cyfle,!yn!eu!tro!(ac!ar!hap),! i!bob!Ardal!Gweinidogaeth!/!eglwys,!i! gyflwyno!eu!targed!yn!y!ffordd!agored!ac! addysgiadol!hon.!Ar!ôl!pob!cyfraniad,! rhoddir!cyfle!i!gyfranogwyr!eraill!ofyn! cwestiynau!er!mwyn!ennill!dealltwriaeth! lawn.! ! F.9.5
! Agendwm 5: Adolygu targedau
Unwaith!y!bo’r!holl!dargedau!cychwynnol! wedi!eu!cyflwyno,!bydd!y!cyfarfod,!o!dan! arweiniad!y!Cadeirydd,!yn!ystyried!y!cyfan! ohonynt!o!fewn!cydbdestun!targed! cyffredinol!arfaethedig!y!Synod!/!Ardal! Gweinidogaeth.! ! F.9.6
judgement!provided!by!those!who!know,! lead!and!serve!the!community!concerned.! It!allows!the!system!to!take!seriously!the! position!of!each!church!and!Ministry!Area.! Each!Ministry!Area!/!church!will!be!given! an!opportunity,!in!turn!(and!in!a!random! order),!to!introduce!their!target!in!this! open!and!informative!way.!After!each! contribution,!other!participants!will!be! given!the!opportunity!to!ask!questions!in! order!to!gain!a!full!understanding.!
Agendwm 6: Newid targedau cychwynnol
F.9.5
Once!all!the!initial!targets!have!been! introduced,!the!meeting,!guided!by!the! Chair,!will!consider!all!of!them!within!the! context!of!the!overall!proposed!target!of! the!Synod!/!Ministry!Area.! ! ! F.9.6
Rhoddir!cyfle!i!bob!Ardal!Gweinidogaeth!/! eglwys,!yn!eu!tro!(ac!ar!hap),!newid!eu! targed!cychwynnol!yng!ngoleuni’r! wybodaeth!a!rennir!gan!gyfranogwyr! eraill!am!eu!cydbdestun,!ac!yng!ngoleuni’r! arolwg!o!dargedau!yng!nghydbdestun! cyfran!y!Synod!/!targed!yr!Ardal! Gweinidogaeth.!! ! F.9.7
Agendum 6: Amending initial targets
Each!Ministry!Area!/!church!will!be!given! an!opportunity,!in!turn!(and!in!a!random! order),!to!amend!their!initial!target!in!the! light!of!the!information!shared!by!other! participants!about!their!context,!and!in!the! light!of!the!review!of!targets!in!the!context! of!the!overall!Synod’s!portion!/!the! Ministry!Area’s!target.! !
Agendwm 7. Cytuno ar dargedau terfynol
Y!cyfarfod!yn!ei!gyfanrwydd,!gan!weithio! drwy!gonsensws!lle!bo!modd!ond!drwy! bleidlais!y!mwyafrif!lle!mae’r!Cadeirydd!yn! barnu!bod!hynny’n!angenrheidiol,!fydd!yn! penderfynu!ar!dargedau!terfynol,!gan! gymryd!pob!Ardal!Gweinidogaeth!/! eglwys!yn!ei!thro!(ac!ar!hap).!Bydd!y!rhain! yn!benderfyniadau’r!cyfarfod!yn!ei! gyfanrwydd,!a!gwahoddir!pob!cyfranogwr! i!barchu!colegoldeb!y!cyfarfod!fel!y!maent! yn!trafod!ei!benderfyniadau!gyda’r!rhai! nad!oedd!yn!bresennol.! ! F.9.8
Agendum 5: Review of targets
Agendwm 8. Addoliad cloi
F.9.7
Agendum 7. Agreement of final targets
The!meeting!as!a!whole,!working!by! consensus!where!possible!but!by!majority! vote!where!the!Chair!judges!this!to!be! necessary,!will!decide!on!final!targets,! taking!each!Ministry!Area!/!church!in!turn! (and!in!a!random!order).!These!decisions! will!be!agreements!of!the!meeting!as!a! whole,!and!all!participants!will!be!invited! to!respect!the!collegiality!of!the!meeting!as! they!discuss!its!decisions!with!those!not! present.! ! ! F.9.8
Bydd!gwaith!y!cyfarfod!a’r!gwaith!a!fydd! yn!digwydd!ar!ôl!y!cyfarfod,!yn!cael!ei! gyflwyno!i!Dduw!yng!Nghrist.!
Agendum 8. Closing worship
The!work!of!the!meeting,!and!the!work! that!will!take!place!after!the!meeting,!will! be!commended!to!God!in!Christ.! !
27
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Gwerthoedd y cyfarfodydd
Values of the meetings
F.10!
F.10!
!
Tra!bod!protocolau!cytunedig!ac!agenda! clir!yn!bwysig!er!mwyn!creu!lle!diogel!ar! gyfer!ymgom!a!chonsensws,!bydd!rhannu! gwirioneddol!a!phenderfyniadau! Cristnogol!yn!digwydd!drwy!ymgynghori! Cristnogol!sy’n!cael!ei!ddiffinio!gan!ei! werthoedd!yn!hytrach!na!rheolau.!!
! F.11!
!
While!agreed!protocols!and!a!clear!agenda! are!important!in!creating!a!safe!space!for! conversation!and!consensus,!true!sharing! and!Christian!decisionbmaking!will!only! take!place!within!a!context!of!Christian! conferring!that!is!defined!as!much!by!its! values!as!by!its!rules.!!
! Bydd!rhaid!i’r!gwerthoedd!a!ganlyn!fod!yn! flaenllaw!wrth!i!ni!baratoi!ar!gyfer!y! cyfarfodydd!a!chyfrannu!tuag!atynt,!a! bydd!ar!Gadeirydd!y!cyfarfod!angen! hwyluso!a!chymedroli’r!cyfarfod!gyda’r! rhain!mewn!cof,!gan!atgoffa’r!cyfarfod! ohonynt!fel!y!bo’n!ofynnol.!
F.11!
The!following!values!will!need!to!be!to!the! fore!as!we!prepare!for!and!contribute!to! the!meetings,!and!the!Chair!of!the!meeting! will!need!to!facilitate!and!moderate!the! meeting!with!these!in!mind,!reminding!the! meeting!of!them!as!required.!
!
! !
F.11.1 Gweddigarwch
F.11.1 Prayerfulness
Mae!cyfarfodydd!eglwysig,!hyd!yn!oed! gyfarfodydd!am!gyllid,!yn!weithgaredd!y! gymuned!Gristnogol.!Bydd!gwaith!y! cyfarfodydd!yn!digwydd!ym! mhresenoldeb!Duw!yng!Nghrist.!Drwy! weddi,!rydym!yn!cydnabod!Duw!yn!ein! plith!a!rhyngom,!yn!dod!â!her,! dealltwriaeth!ac!undod.! ! F.11.2 Haelioni
Mae!haelioni’n!elfen!graidd!o!stiwardiaeth! Gristnogol.!Yn!union!fel!y!mae!haelioni’n! bwysig!wrth!i!ni!ystyried!ein!stiwardiaeth! a’n!rhoi!ein!hunain,!felly!hefyd!y!mae’n! bwysig!wrth!i!ni!ystyried!ein!stiwardiaeth! a’n!rhoi!corfforaethol!fel!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ac!eglwysi.!
Church!meetings,!even!meetings!about! finance,!are!an!activity!of!the!Christian! community.!The!work!of!the!meetings!will! take!place!in!the!presence!of!God!in!Christ.! Through!prayer,!we!acknowledge!God! among!us!and!inbbetween!us,!bringing! challenge,!understanding!and!unity.! ! ! F.11.2 Generosity
Generosity!is!a!core!element!of!Christian! stewardship.!Just!as!generosity!is! important!as!we!consider!our!own! stewardship!and!giving,!so!it!is!important! as!we!consider!our!corporate!stewardship! and!giving!as!Ministry!Areas!and!churches.!
!
! !
F.11.3 Tryloywder
F.11.3 Transparency
Mae’r!rhain!yn!gyfarfodydd!pwysig!sy’n! cynnwys!llawer!o!unigolion!yn!gweithredu! ar!ran!eu!cymunedau!mewn!ffyrdd!a!fydd! yn!cael!effaith!ar!y!cymunedau!hynny!a! gweddill!yr!esgobaeth.!Ni!all!y!cyfarfodydd! felly!fod!y!gyfarfodydd!sy’n!digwydd! mewn!‘ystafelloedd!llawn!mwg’!heb! brotocol!clir!a!heb!ddealltwriaeth! gyhoeddus!o’r!gyfundrefn.!Tra!bo!rhai! eitemau!a!drafodir!yn!y!cyfarfod!o! anghenraid!yn!anaddas!i’w!rhannu!y!tu! hwnt!i’r!rhai!sy’n!bresennol,!bydd!rhaid!i! strwythur,!pwrpasau!a!thelerau’r!cyfarfod! fod!yn!gadarn!dryloyw.!Lle!gellir!rhannu! gwybodaeth,!dylid!rhannu,!a!dylai!fod!yn! gywir!ac!yn!gyflawn.! !
These!are!important!meetings!that!involve! several!individuals!acting!on!behalf!of! their!communities!in!ways!that!will!have! an!impact!upon!those!communities!and! the!rest!of!the!diocese.!The!meetings! cannot!therefore!be!meetings!that!happen! in!‘smokebfilled!rooms’!without!a!clear! protocol!and!without!a!public! understanding!of!the!system.!While!some! items!discussed!at!the!meeting!will! necessarily!have!to!be!held!within!the! confidence!of!the!meeting,!the!structure,! purposes!and!terms!of!the!meeting!will! need!to!be!robustly!transparent.!Where! information!can!be!shared,!it!ought!to!be! shared,!and!it!ought!to!be!accurate!and! complete.!
28
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
F.11.4 Gonestrwydd
F.11.4 Honesty
Mae’r!cyfarfodydd!hyn!yn!dibynnu!ar! barodrwydd!i!rannu!a!gwrando!ar! ystyriaethau!ariannol,!cenhadol!a!bugeiliol! –!y!math!o!wybodaeth!na!ellir!ei!chynnwys! ar!daenlen,!a’r!math!o!wybodaeth!a!all!ein! gwneud!yn!fregus.!Bydd!ysbryd!o! onestrwydd!yn!ofynnol,!fel!y!gall!eraill! ddeall!yn!llawn.! !
These!meetings!rely!upon!a!readiness!to! share!and!to!listen!to!financial,!missional! and!pastoral!considerations!–!the!type!of! information!that!cannot!be!included!on!a! spreadsheet,!and!the!kind!of!information! that!can!make!us!vulnerable.!A!spirit!of! honesty!will!be!required,!so!that!others! may!fully!understand.! !
F.11.5 Colegoldeb
F.11.5 Collegiality
Ceir!amgylchedd!diogel!i!rannu,!gwrando,! herio!a!chytuno!pan!y!bydd!cyfeillion!yn! parchu!ei!gilydd,!ac!yn!gwybod!eu!bod! hwy!hefyd!yn!cael!eu!parchu.!Bydd!angen! creu!a!chynnal!amgylchedd!aeddfed!a! cholegol!drwy!gydol!y!cyfarfodydd.!Bydd! hyn!yn!wir!yn!y!cyfarfod;!bydd!hefyd!yn! wir!ar!ôl!y!cyfarfod!wrth!i’w!gyfranogwyr! weithredu!fel!llysgenhadon!ar!gyfer! cydbenderfyniadau’r!cyfarfod.!
A!safe!environment!to!share,!listen,! challenge!and!agree!will!only!be!possible! where!colleagues!respect!one!another,!and! know!that!they!too!are!respected.!A! mature,!collegial!environment!will!need!to! be!created!and!maintained.!This!will!be! true!at!the!meeting;!it!will!also!be!true! after!the!meeting!as!its!participants!act!as! ambassadors!for!the!collective!decisions!of! the!meeting.!
!
!
F.11.6 Atebolrwydd
F.11.6 Accountability
Rydym,!fel!esgobaeth,!yn!gymuned! Gristnogol!ac!yn!deulu!wedi!ymgasglu!o! amgylch!yr!Esgob.!Rydym!yn!atebol!i’r! Esgob!ac!i’n!gilydd!am!ein!bywyd!ar!y!cyd.! Fel!y!trafodir!ystyriaethau!ariannol,! cenhadol!a!bugeiliol!yr!eglwysi!a’r! Ardaloedd!Gweinidogaethol!yn!y! cyfarfodydd,!ac!fel!y!cymerir! penderfyniadau,!bydd!yr!atebolrwydd! hwn!i’n!gilydd!a!thros!eraill!–!gwylio!dros! ein!gilydd!mewn!cariad!–!yn!cael!ei!wneud! yn!weladwy!ac!yn!real.!! %
Ar ôl y cyfarfodydd ! F.12!
! !
After the meetings !
Yn!dilyn!y!cyfarfodydd,!bydd!Pwyllgor! Sefydlog!Cynhadledd!yr!Esgobaeth!(drwy! broses!addas)!yn!arferol!yn!cadarnhau’n! ffurfiol!y!targedau!terfynol!fel!ymrwymiad! disgwyliedig!pob!Ardal!Gweinidogaeth!ac! eglwys.!Mae’n!bosibl!y!bydd!rhaid!i!Fwrdd! Cyllid!yr!Esgobaeth!wneud!newidiadau!i’w! gyllideb!yng!ngoleuni’r!targedau!terfynol! hyn,!ond!bydd!yn!ceisio!defnyddio’i! gronfeydd!eraill!i!gynnal!sefydlogrwydd! yn!y!lle!cyntaf.!!
F.12!
Disgwylir!i!gyfranogwyr!yn!y!cyfarfodydd! weithredu!fel!llysgenhadon!dros!y! gyfundrefn!a’i!deilliannau!yn!eu!cydb destun!lleol,!gan!barhau!i!fanteisio!ar! golegoldeb!ac!atebolrwydd!y!cyfarfodydd! eu!hunain.!Mae!hon!yn!gydran!hanfodol!ar!
F.13!
! F.13!
We!are,!as!a!diocese,!a!Christian! community!and!family!gathered!around! the!Bishop.!We!are!accountable!to!the! Bishop!and!to!one!another!for!our! common!life.!As!the!financial,!missional! and!pastoral!considerations!of!churches! and!Ministry!Areas!are!discussed!at!the! meetings,!and!as!decisions!are!taken,!this! accountability!to!one!another!and!for!one! another!–!watching!over!one!another!in! love!–!will!be!made!visible!and!real.!
Following!the!meetings,!the!Standing! Committee!of!the!Diocesan!Conference! (through!an!appropriate!procedure)!will! normally!formally!confirm!the!final!targets! as!the!expected!commitment!of!each! Ministry!Area!and!church.!The!DBF!may! need!to!make!changes!to!its!budget!in!the! light!of!these!final!targets,!but!will!seek!to! use!its!other!funds!to!maintain!stability!in! the!first!instance.!
! ! Participants!in!the!meetings!will!be! expected!to!act!as!ambassadors!for!the! system!and!its!outcomes!in!their!local! context,!continuing!to!draw!upon!the! collegiality!and!accountability!of!the! meetings!themselves.!This!is!a!crucial!! 29
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
!gyfer!sefydlu!hyder!yn!y!gyfundrefn,!ac! adeiladu!bywyd!cadarnhaol!yr!esgobaeth! yn!ei!chyfanrwydd.! !
component!in!establishing!confidence!in! the!system,!and!in!building!up!the!positive! common!life!of!the!diocese!as!a!whole.! %
Rolau allweddol
Key roles
F.14!
Mae’r!gyfundrefn!hon!yn!dyrannu!rhan! allweddol!i’r!rhai!sy’n!cymryd!rhan!yn!y! cyfarfod.!Disgwylir!iddynt!fod!yn! gyfranogwyr!gwybodus,!yn!paratoi!ac!yn! cyfrannu!gyda!gofal!ac!aeddfedrwydd.! Bydd!angen!iddynt!hefyd!fod!yn! llysgenhadon!ar!gyfer!y!gyfundrefn!a’i! deilliannau!o!fewn!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ac!eglwysi!os!yw’r! gyfundrefn!i!fod!yn!llwyddiannus.!
F.14!
Mae’r!gyfundrefn!hefyd!yn!dyrannu!rhan! allweddol!i!Archddiaconiaid!(ac!yn! arfaethedig!i!Arweinwyr!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ac!Ysgrifennydd!yr! Esgobaeth)!yn!gadeiryddion,!hwyluswyr!a! chymedrolwyr!y!cyfarfodydd.!Fel! cadeiryddion,!byddant!yn!galw’r!cyfarfod! yn!ffurfiol,!bydd!angen!iddynt!fod!â! rheolaeth!ar!ddogfennaeth!y!cyfarfod,!a! bydd!angen!iddynt!allu!arwain!y! cyfarfodydd!drwy!ei!strwythur!ffurfiol,! gan!sicrhau!bod!penderfyniadau!yn!cael!eu! cymryd!yn!glir!a’u!cofnodi.!Fel!hwyluswyr,! bydd!angen!iddynt!allu!sicrhau!bod!pob! llais!yn!cael!ei!glywed,!ac,!yn!arbennig,!bod! ystyriaethau!ariannol,!cenhadol!a!bugeiliol! amwys!ond!hanfodol!yn!cael!eu!rhannu.! Fel!cymedrolwyr,!bydd!angen!iddynt!osod! lefel!ar!gyfer!y!cyfarfod!sy’n!pwysleisio’i! werthoedd!(gweler!F.11),!a!thynnu’r! cyfarfod!yn!ôl!at!y!gwerthoedd!hynny!lle! bo’n!angenrheidiol.!Fel!cymedrolwyr,! bydd!angen!iddynt!hefyd!arwain!y! cyfarfod!tuag!at!gonsensws,!gan! ddadansoddi!hwyl!y!cyfarfod!ar!adegau! allweddol,!gan!wybod!pryd!i!annog! archwilio!pellach!a!phryd!i!symud!tuag!at! ennyd!o!benderfyniad.!!
F.15!
!
! F.15!
!
! ! !
!
! ! !
!
!
Sefyllfa gyfansoddiadol y gyfundrefn F.16!
Mae!Cyfansoddiad!yr!Eglwys!yng!Nghymru! (Pennod!IV.A,!Adran!20)!yn!caniatáu!i! Gynhadledd!yr!Esgobaeth!(neu!ei! Phwyllgor!Sefydlog!drwy!ddirprwyaeth)!ei! gwneud!yn!ofynnol!i!unrhyw!ardal! gyfrannu!tuag!at!wariant!gwirioneddol! neu!ragweladwy’r!esgobaeth.!!
This!system!allocates!a!key!role!to!those! participating!in!the!meeting.!They!are! expected!to!be!informed!participants,! preparing!and!contributing!with!care!and! maturity.!They!will!also!need!to!be! ambassadors!for!the!system!and!its! outcomes!within!Ministry!Areas!and! churches!if!the!system!is!to!be!successful.!
This!system!also!allocates!a!key!role!to! Archdeacons!(and!potentially!to!Ministry! Area!Leaders!and!the!Diocesan!Secretary)! as!chairs,!facilitators!and!moderators!of! the!meetings.!As!chairs,!they!will!formally! convene!the!meeting,!they!will!need!to!be! in!command!of!the!meeting’s! documentation,!and!they!will!need!to!be! able!to!guide!the!meetings!through!its! formal!structure,!ensuring!that!decisions! are!clearly!taken!and!recorded.!As! facilitators,!they!will!need!to!be!able!to! ensure!that!all!voices!are!heard,!and,!in! particular,!that!nebulous!but!vital! financial,!missional!and!pastoral! considerations!are!shared.!As!moderators,! they!will!need!to!set!a!tone!for!the!meeting! that!emphasises!its!values!(see!F.11),! drawing!the!meeting!back!to!those!values! where!necessary.!As!moderators,!they!will! also!need!to!guide!the!meeting!towards! consensus,!analysing!the!mood!of!the! meeting!at!key!moments,!knowing!when! to!encourage!further!exploration!and! when!to!move!towards!a!moment!of! decision.!
The constitutional position of the system F.16!
The!Constitution!of!the!Church!in!Wales! (Chapter!IV.A,!Section!20)!permits!the! Diocesan!Conference!(or!its!Standing! Committee!by!delegation)!to!require!any! district!to!contribute!towards!the!actual!or! anticipated!expenditure!of!the!diocese.!!
30
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
F.17!
Drwy!fabwysiadu’r!gyfundrefn!newydd! hon,!y!disgwyliad!fyddai!y!byddai’r!targed! terfynol!y!cytunwyd!arno!gan!yr!eglwysi! a’r!Ardaloedd!Gweinidolaethol!yn!gyfystyr! â’r!cyfraniadau!gofynnol!sy’n! gyfansoddiadol!fandadol.!!
F.17!
Fodd!bynnag,!bydd!y!Pwyllgor!Sefydlog! (wedi!ei!alluogi!felly!gan!Gynhadledd!yr! Esgobaeth)!yn!cadw’r!hawl!yn!rhesymol!i! benderfynu!ar!gyfraniadau!sy’n!ofynnol!yn! uniongyrchol!ar!gyfer!pob!eglwys!neu! eglwys!arbennig.!!
F.18!
Yn!ogystal!â’r!disgresiwn!dilyffethair!hwn,! caniateir!i’r!Archddiacon!/!Ysgrifennydd! yr!Esgobaeth!ofyn!i’r!Pwyllgor!Sefydlog! (eto,!wedi!ei!awdurdodi!felly!gan! Gynhadledd!yr!Esgobaeth)!yn!rhesymol!ac! yn!uniongyrchol!benderfynu!ar!y!cyfraniad! sy’n!ofynnol!ar!gyfer!unrhyw!eglwysi!nad! ydynt,!ym!marn!yr!Archddiacon!/! Ysgrifennydd!yr!Esgobaeth,!yn!cymryd! rhan!yn!rhesymol!yn!y!gyfundrefn!ac!yn! cydweithredu!â’r!gyfundrefn!o!osod! targedau.!
F.19!
! !
! F.18!
However,!the!Standing!Committee!(so! empowered!by!the!Diocesan!Conference)! reserves!the!right!reasonably!to!determine! its!own!required!contributions!directly!for! all!churches!or!a!particular!church.!!
! !
! F.19!
By!adopting!this!new!system,!the! expectation!would!be!that!the!final!target! agreed!by!the!churches!and!Ministry!Areas! would!equate!to!the!constitutionally! mandated!required!contributions.!!
In!addition!to!this!unfettered!discretion,! the!Archdeacon!/!Diocesan!Secretary!will! be!permitted!to!ask!the!Standing! Committee!(again,!so!empowered!by!the! Diocesan!Conference)!reasonably!and! directly!to!determine!the!required! contribution!for!any!churches!that,!in!the! judgement!of!the!Archdeacon!/!Diocesan! Secretary,!do!not!reasonably!participate!in! and!cooperate!with!the!system!of!setting! targets.!
! ! !
! !
Adran G Annog cyfraniadau llawn ac Ardaloedd Gweinidogaeth sy’n ariannol gynaliadwy
Section G Encouraging full contributions and financially sustainable Ministry Areas
!
!
G.1!
!
Prif!ffocws!y!gyfundrefn!newydd! arfaethedig!yw’r!prosesau!sy’n!galluogi! Ardaloedd!Gweinidogaeth!ac!eglwysi!i! bennu!eu!cyfraniad!tuag!at!gostau! gweinidogaeth.!Ochr!yn!ochr!â’r!prosesau! hyn,!rhaid!mynd!ar!drywydd!sawl! datblygiad!cysylltiedig!i!annog!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ac!eglwysi!i!gyrraedd!eu! targedau,!ac,!yn!fwy!cyffredinol,!i!gefnogi! Ardaloedd!Gweinidogaeth!wrth!iddynt! dyfu’n!endidau!sy’n!ariannol!gynaliadwy.! !
Gostyngiadau setlo ! G.2!
G.1!
! !
The!primary!focus!of!the!proposed!new! system!is!on!the!processes!that!enable! Ministry!Areas!and!churches!to!determine! their!contribution!towards!ministry!costs.! Alongside!these!processes,!several! complementary!developments!are! required!to!encourage!Ministry!Areas!and! churches!to!meet!their!targets,!and,!more! broadly,!to!accompany!Ministry!Areas!as! they!grow!towards!financial!sustainability.! ! !
Settlement discounts !
Mae!tystiolaeth!anecdotaidd!gref!a! mynych!o!esgobaethau!eraill!yn!cefnogi’r! rôl!a!chwaraeir!gan!ostyngiadau!setlo!i! annog!cyfraniadau!Cyfran!Plwyf!llawn.! Mewn!nifer!o!esgobaethau!eraill!yng! Nghymru,!mae!taliad!llawn!o’r!Cyfran! Plwyf!yn!arwain!at!‘ddisgownt’!o!2b5%.!!
G.2!
Strong!and!repeated!anecdotal!evidence! from!other!dioceses!attests!to!the!role! played!by!settlement!discounts!in! encouraging!high!Parish!Share! contributions.!In!several!other!Welsh! dioceses,!full!payment!of!the!Parish!Share! results!in!a!2b5%!‘discount’.!In!some!!
31
!
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
Mewn!rhai!esgobaethau,!mae’r!pwyslais! nid!yn!unig!ar!wneud!taliad!llawn!ond! hefyd!ar!wneud!taliadau!rheolaidd!yn! ystod!y!flwyddyn,!yn!hytrach!na!thaliadau! sengl!mawr!yn!agos!at!(neu!ar!ôl)!diwedd! y!flwyddyn.!Felly,!mewn!rhai!esgobaethau! ceir!lefel!uwch!o!ddisgownt!ar!gyfer! cyfraniadau!a!wneir!bob!mis!neu!bob! chwarter,!neu!drwy!Orchymyn!Sefydlog.! Bydd!y!Bwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth!(DBF)! yn!cael!ei!wahodd!i!ystyried!a!ddylai! cynllun!disgownt!setlo!gael!ei!gyflywno!yn! Esgobaeth!Bangor.! !
Ôl-ddyledion ! G.3!
!
Arrears !
Mae!cofnod!gweinyddol!yn!cael!ei!gynnal! gan!y!Fwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth!o!ôlb ddyledion!eglwysi!ers!2000.!Caiff!ôlb ddyledion!eu!dileu!ar!hyn!o!bryd!ar! ddisgresiwn!llwyr!y!Bwrdd!Cyllid!ac!ar! argymhelliad!yr!Archddiacon!yn!ystod!y! bedwaredd!flwyddyn!o!gyfraniadau!llawn! ac!o!fewn!cydbdestun!ehangach!o! gynaliadwyedd!sicr!o!fewn!cyllid!yr! eglwys.!Er!bod!rhai!ôlbddyledion,!yn! enwedig!o’r!blynyddoedd!diwethaf,!yn!cael! eu!talu!o!bryd!i’w!gilydd,!mae’r!cofnod! gweinyddol!yn!fwy!o!gofnod!o!siom!na! rhestr!o!ddyledwyr!a!reolir.!Bydd!Bwrdd! Cyllid!yr!Esgobaeth!yn!cael!ei!wahodd!i! ddatblygu!polisi!rhagweithiol!ynghylch!ôlb ddyledion!hanesyddol.!!
!
Cefnogi datblygiad ariannol ! G.4!
dioceses,!the!emphasis!is!not!only!on! achieving!full!payment!but!regular! payments!over!the!course!of!the!year,!as! opposed!to!large!single!payments!near!(of! after)!the!year’s!end.!Thus!a!higher!level!of! discount!is,!in!some!cases,!offered!for! contributions!made!on!a!monthly!or! quarterly!basis,!or!through!a!Standing! Order.!The!DBF!will!be!invited!to!consider! whether!a!settlement!discount!scheme! should!be!employed!in!the!Diocese!of! Bangor.! !
G.3!
An!administrative!record!is!maintained!by! the!DBF!of!arrears!built!up!by!churches! since!2000.!Arrears!can!currently!be! eliminated!at!the!DBF’s!absolute! discretion!and!on!the!Archdeacon’s! recommendation!during!the!fourth!year!of! full!contributions!and!within!a!broader! context!of!assured!sustainability!in!church! finances.!While!some!arrears,!especially! from!recent!years,!are!occasionally!paid! off,!the!administrative!record!is!more!of!a! record!of!disappointment!than!a!managed! debtors’!list.!The!DBF!will!be!invited!to! develop!a!proactive!policy!regarding! historic!arrears.!!
! ! !
Supporting financial development !
Mae’r!gyfundrefn!newydd!arfaethedig!yn! pwysleisio!pwysigrwydd!y!cydbdestun! lleol!wrth!i!dargedau!gael!eu!gosod,!er! mwyn!sicrhau!bod!y!targedau!wedi!eu! gwreiddio!yng!nghydbdestun!ehangach! gynaliadwyedd!ariannol!pob!Ardal! Gweinidogaeth.!Fel!y!cyfryw,!bydd!yn! gyfraniad!pwysig!at!adeiladu!Ardaloedd! Gweinidogaeth!sy’n!ariannol!gynaliadwy.! Fodd!bynnag,!ni!fydd!hyn!ynddo’i!hun!in! cyfrannu’n!ddigonol,!a!bu!i’r!Grŵp! Adolygu!fyfyrio’n!aml!am!yr!heriau!eraill! sy’n!wynebu!Ardaloedd!Gweinidogaeth!o! fewn!cydbdestun!ariannol!sy’n!gynyddol! anodd.!Fodd!bynnag,!mae!sefydlu! Ardaloedd!Gweinidogaeth!hefyd!yn!golygu! ein!bod!ar!drothwy!cyfnod!gobeithiol.! Bydd!Cyngor!yr!Esgob!a!Bwrdd!Cyllid!yr! Esgobaeth!yn!archwilio!camau!pellach!i! gefnogi!!
G.4!
The!proposed!new!system!emphasises!the! importance!of!the!local!context!as!targets! are!set,!in!order!to!ensure!that!targets!are! grounded!in!the!wider!context!of!the! financial!sustainability!of!each!Ministry! Area.!As!such,!it!will!be!an!important! contribution!to!building!up!the!financial! sustainability!of!our!Ministry!Areas.! However,!it!is!not!a!sufficient!contribution,! and!the!Review!Group’s!reflections!have! often!and!necessarily!strayed!to!other! challenges!that!face!Ministry!Areas!in! what!can!seem!as!an!increasingly! demanding!financial!context.!However,!the! establishment!of!Ministry!Areas!also! makes!this!a!time!of!opportunity.!The! Bishop’s!Council!and!DBF!will!explore! further!steps!to!support!financial! development,!budgeting,!giving,!!
32
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
datblygiad!ariannol,!cyllidebu,!rhoi,! stiwardiaeth,!codi!arian,!ac!archwilio! ffrydiau!incwm!newydd!o!fewn!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ac!eglwysi,!gan!fanteisio!ar! arfer!da!mewn!mannau!eraill!yn!yr!Eglwys! yng!Nghymru.!
stewardship,!fundraising,!and!the! exploration!of!new!income!streams!within! Ministry!Areas!and!churches,!drawing!on! good!practice!elsewhere!in!the!Church!in! Wales.!
!
! !
!
!
Delio ag anghynaliadwyedd ariannol G.5!
Bydd!y!gyfundrefn!newydd!arfaethedig!yn! cael!ei!thanseilio’n!rhwydd!iawn!os!yw! rhai!eglwysi’n!cyfrannu’n!llawn!tra!bod! eraill!yn!methu!â!chyrraedd!eu!targedau,!a! hynny!heb!ôlbeffeithiau.!Ar!ben!hynny,!o! fewn!cyfundrefn!newydd!sy’n!pwysleisio’r! cydbdestun!lleol!a!chynaliadwyedd! ariannol!wrth!osod!targedau,!bydd!methu! cyrraedd!targedau!yn!debygol!o!fod!yn! arwydd!o!anawsterau!ariannol,!cenhadol! neu!fugeiliol!dyfnach!oddi!mewn!i!Ardal! Gweinidogaeth!neu!gymuned!eglwysig.! Felly,!bydd!heriau!yn!dod!i’r!amlwg!yn!fwy! clir!drwy’r!gyfundrefn!newydd!hon.!Mae!ei! newyddbdeb!ynddo’i!hun,!ochr!yn!ochr!â! sefydlu!Ardaloedd!Gweinidogaeth,!yn!creu! cyfle!i!ni!allu!ymdrin!ag!achosion!o! anghynaliadwyedd!ariannol!yn!yn! gynhwysfawr!ac!yn!strwythurol.!Bydd! Cyngor!yr!Esgob!yn!datblygu! cyfundrefnau,!o!dan!y!pennawd! cyffredinol!o!gefnogi!stiwardiaeth!a! datblygiad!ariannol!o!fewn!Ardaloedd! Gweinidogaeth!ac!eglwysi,!i!fynd!i’r!afael!â! materion!o!anghynaliadwyedd!ariannol,! yn!enwedig!y!rhai!a!wnaed!yn!amlwg!trwy! fethiant!i!gyrraedd!targedau.!
! !
Dealing with financial unsustainability G.5!
The!proposed!new!system!will!swiftly!be! undermined!if!some!churches!contribute! fully!while!others!fail!to!meet!their!targets! without!repercussions.!Furthermore,!we! must!expect!that,!within!a!new!system!that! emphasises!local!context!and!financial! sustainability,!the!failure!to!meet!targets! will!likely!be!a!sign!of!deeper!financial,! missional!or!pastoral!difficulties!within!a! Ministry!Area!or!church!community.! Challenges!will!therefore!be!more!clearly! identified!through!this!new!system.!Its! very!newness,!alongside!the!establishment! of!Ministry!Areas,!makes!this!also!a!time!of! opportunity,!when!issues!of!financial! unsustainability!can!be!tackled! comprehensively!and!structurally.!The! Bishop’s!Council!will!develop!systems,! under!the!overall!heading!of!supporting! stewardship!and!financial!development! within!Ministry!Areas!and!churches,!to! address!issues!of!financial! unsustainability,!especially!those!made! evident!through!failure!to!meet!targets.!
! ! ! ! !
Adran H Dadansoddiad risg o’r gyfundrefn newydd
Section H A risk analysis of the new system
Mae targedau’n is na’r disgwyliad
Targets are lower than expected
! !
H.1!
! !
Mae!modd!y!bydd!y!targedau!a!osodir!o! fewn!y!pedair!Synod!yn!is!na’r!swm!sy’n! ofynnol!gan!Fwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth! (DBF)!i!gyfarfod!â’i!wariant!rhagamcannol.! Gall!hyn!fod!am!ddau!reswm!eang.!!
H.1!
! ! !
It!is!possible!that!the!targets!set!within!the! four!Synods!will!be!lower!that!the!sum! required!by!the!DBF!to!meet!its!projected! expenditure.!This!may!be!for!two!broad! reasons.!! !
33
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
H.2!
Yn!gyntaf,!gall!fod!yn!adlewyrchiad!bod!y! gyfundrefn!bresennol!(y!mae!ei! mecaniaethau!wedi!eu!gwahanu!braidd! oddi!wrth!y!cydbdestun!lleol)!wedi!bod!yn! gwneud!disgwyliadau!afrealistig!o!eglwysi.! Felly,!pan!ofynnir!iddynt!osod!targedau! realistig!o!fewn!cyfundrefn!gyfranogol,! mae’n!bosibl!y!bydd!cynrychiolwyr!lleol!yn! cyflwyno!i!Fwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth! ffrwd!incwm!is!ond!realistig.!I!raddau,!nid! yw!risg!o’r!fath!yn!cael!ei!achosi!gan!y! gyfundrefn!newydd!–!yn!hytrach,!mae’r! gyfundrefn!newydd!yn!dwyn!i’r!amlwg!y! risg!o!anghynaliadwyedd!ariannol!yn!y! gyfundrefn!a!guddir!gan!y!datgysylltu! rhwng!mecaniaethau’r!gyfundrefn! bresennol!ac!eglwysi!lleol.!Wrth!asesu! tebygolrwydd!y!risg!hwn,!gallwn!ystyried! nad!yw’r!datgysylltu!o!fewn!y!gyfundrefn! bresennol!yn!gymaint!ag!y!gall!ymddangos! o!rai!enghreifftiau.!Mae!cyfran!sylweddol!o! eglwysi!yn!parhau!i!wneud!cyfraniadau! Cyfran!Plwyf!llawn!ac!mae!eraill!bron!â! chyfarfod!eu!targed,!gan!awgrymu!felly! nad!yw’r!gyfundrefn!bresennol!yn! ormodol!o!afrealistig!ynghylch!ffrwd! incwm!Bwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth.!Os,! fodd!bynnag,!yw’r!risg!yn!debygol!ac!yn! cynhyrchu!canlyniadau!anffafriol!drwy! gyfraniadau!sy’n!llai!na’r!disgwyliad,!bydd! Bwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth!yn!gallu! ystyried!gwneud!defnydd!o!beth!o’i!arian! wrth!gefn!i!gwmpasu!gwariant!yn!ystod! cyfnod!newidiol!tra’i!fod!yn!addasu!ei! gyllideb!neu’n!canfod!ffrydiau!incwm! newydd!i!adlewyrchu!ffrwd!incwm! realistig!lai!o!eglwysi!drwy’r!Cyfran!Plwyf.! Fel!yr!amlinellwyd!eisoes,!byddai!hynny,! mewn!gwirionedd,!yn!rhybudd!cynnar!o! anghynaliadwyedd!ariannol!systematig! sydd!eisoes!yn!bresennol,!ac,!fel!y! mynegwyd!uchod!yn!E.5,!gallai!cyfundrefn! Cyfran!Plwyf!adolygedig,!sy’n!gyfoethog!yn! nhermau’r!wybodaeth!y!mae’n!ei! ddefnyddio!ac!yn!ei!rannu,!ein! cynorthwyo’n!well!i!ddeall!y!cyfleoedd!a’r! pwysau!ariannol!sy’n!wynebu’r!esgobaeth! yn!ei!chyfanrwydd,!ac!felly!i!gyllidebu’n! fwy!diogel!ar!gyfer!costau!gweinidogaeth! yn!y!dyfodol.!!
H.2!
First,!it!may!be!a!reflection!that!the! existing!system!(whose!mechanisms!are! somewhat!detached!from!the!local! context)!has!been!making!unrealistic! expectations!of!churches.!Thus,!when! asked!to!set!realistic!targets!within!a! participatory!system,!local!representatives! may!essentially!confront!the!DBF!with!a! lower!but!realistic!income!stream.!To!an! extent,!such!a!risk!is!not!caused!by!the! new!system!–!rather,!the!new!system! brings!to!the!fore!the!risk!of!systemic! financial!unsustainability!that!is!masked! by!the!disconnect!between!the! mechanisms!of!the!existing!system!and! local!churches.!In!assessing!the!likelihood! of!this!risk,!we!may!consider!that!the! disconnect!within!the!present!system!is! not!as!great!as!may!appear!from!some! examples.!A!significant!proportion!of! churches!continue!to!make!full!Parish! Share!contributions!and!others!almost! meet!their!target,!suggesting!therefore! that!the!current!system!is!not!excessively! unrealistic!about!the!DBF’s!income!stream.! If,!however,!the!risk!is!likely!and!produces! adverse!consequences!through!lower! contributions!than!expected,!the!DBF!will! be!able!to!consider!making!use!of!some!of! its!reserves!to!cover!expenditure!during!a! transitional!period!while!it!adjusts!its! budget!or!identifies!new!income!streams! to!reflect!a!lower!realistic!income!stream! from!churches!through!the!Parish!Share.! As!already!outlined,!this!would,!in!effect,! be!an!early!warning!of!an!already!present! systemic!financial!unsustainability,!and,!as! stated!above!in!E.5,!a!revised!Parish!Share! system!that!is!rich!in!terms!of!the! information!that!it!uses!and!shares!could! help!us!better!to!understand!the!financial! opportunities!and!pressures!which!face! the!diocese!as!a!whole,!and!so!to!budget! more!securely!for!ministry!costs!in!the! future.!
!
34
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
H.3!
Yn!ail,!gallai’r!targedau!fod!yn!is!am!i!fodel! cyfranogol!fod!yn!unochrog!tuag!at! bersbectif!‘cynulleidfaol’!sy’n!ceisio!lleihau! trosglwyddo!cyllid!o!eglwysi!i’r!esgobaeth,! hyd!yn!oed!pan!dderbynnir!gwasanaeth! gwirioneddol!yn!anuniongyrchol!am!y! trosglwyddo!hwnnw.!I!raddau,!mae!risg! o’r!fath!yn!wir!yn!anochel!mewn! cyfundrefn!gyfranogol!gyda!seiliau! ehangach.!Fodd!bynnag,!gall!gael!ei! ddwysáu!gan!gyfundrefn!sy’n!methu!â! gwrthdroi!yr!unochredd!lleol!dealladwy! hwn!gydag!unochredd!esgobaethol!a! phersbectif!a!rennir!yn!ehangach.!Gellid! lliniaru’r!risg!drwy!bwysleisio!strwythur!y! cyfarfodydd!gosod!targedau,!a’r! swyddogaeth!gymedroli!o’u!mewn.!Mae’r! cyfarfodydd!hyn,!yn!bennaf!drwy!eu! strwythur!a’r!ffocws!a!ddarperir!gan!y! cymedrolwr,!angen!dal!sylw!ar!gwrdd!â! chyfraniad!y!Synod!/!yr!Ardal! Gweinidogaeth.!Byddai!cyfranogiad!mwy! gan!yr!Archddiacon!ac!Ysgrifennydd!yr! Esgobaeth!fel!cymedrolwyr!cyfarfodydd!yr! Ardal!Gweinidogaeth!yn!ystod! blynyddoedd!cyntaf!y!gyfundrefn!newydd! hefyd!yn!arfaethedig!yn!lliniaru’r!risgiau! yma!drwy!ddarparu!presenoldeb! esgobaethol!amlwg.!Yn!olaf,!mae! gwaharddiad!hanfodol!y!Pwyllgor! Sefydlog!dros!dargedau,!a’i!allu!i!osod!ei! gyfraniad!Cyfran!y!Plwyf!ei!hun!ar!gyfer! unrhyw!eglwys,!yn!darparu’r!lefel!eithaf!o! sicrwydd,!er!y!byddai’n!un!y!byddai’r! Pwyllgor!Sefydlog!yn!debygol!o!fod!yn! amharod!i’w!ddefnyddio.!
!
H.3!
Secondly,!the!targets!may!be!lower! because!a!participatory!model!is!biased! towards!a!‘congregational’!perspective! that!seeks!to!minimise!the!transfer!of! funds!from!churches!to!the!diocese,!even! when!a!tangible!service!is!received! indirectly!in!return!for!that!transfer.!To!an! extent,!such!a!risk!is!indeed!inherent!in!a! more!broadbbased!participatory!system.! However,!it!may!be!heightened!by!a! system!that!fails!to!counter!this! understandable!local!bias!with!a!diocesan! bias!and!a!broader!shared!perspective.! Mitigation!of!the!risk!here!could!be! achieved!through!a!heightened!focus!on! the!structure!of,!and!the!moderating! function!with,!the!targetbsetting!meetings.! These!meetings,!largely!through!their! structure!and!the!emphasis!provided!by! the!moderator,!need!to!maintain!a!focus! on!meeting!the!Synod!/!Ministry!Area! contribution.!Greater!participation!by!the! Archdeacon!and!Diocesan!Secretary!as! moderators!of!Ministry!Area!meetings! during!the!first!years!of!the!new!system! would!also!potentially!mitigate!the!risks! here!by!providing!an!explicitly!diocesan! presence.!Finally,!the!essential!veto!of!the! Standing!Committee!over!targets,!and!its! ability!to!set!its!own!Parish!Share! contribution!for!any!church,!provides!an! ultimate!level!of!assurance,!albeit!one!that! the!Standing!Committee!would!likely!be! reluctant!to!access.! ! ! !
Codir disgwyliadau o gyfraniad is
Expectations of a lower contribution are raised
!
!
H.4!
Mae!unrhyw!arolwg!o!gyfundrefn!y!Cyfran! Plwyf!yn!peryglu!magu!disgwyliadau!y! bydd!yn!cyflwyno!cyfraniad!gofynnol!llai! na’r!un!y!gofynnir!amdano!ar!hyn!o!bryd.! Mae!hyn!yn!arbennig!felly!pan!fo’r!arolwg! wedi!ei!gomisiynu!yn!rhannol!oherwydd! tandaliadau!o!fewn!y!gyfundrefn! bresennol.!Fel!yr!amlinellwyd!yn!Adran!E,! mae!sefydlu!26!o!Ardaloedd! Gweinidogaethol!yn!gosod!sylfaen!benodol! ar!gyfer!cyllideb!ein!hesgobaeth,!ac!fe! beryglwn!y!llwyfan!newydd!hwn!os!nad! yw!cyfanswm!y!Cyfran!Plwyf!yn!ein! galluogi!i!gwrdd!â’i!gostau!!
H.4!
Any!review!of!the!Parish!Share!system! risks!raising!expectations!that!it!will! deliver!a!lower!requested!contribution! than!that!presently!requested.!This!is! especially!so!when!the!review!has!been! commissioned!in!part!because!of! underpayments!under!the!present!system.! As!outlined!in!Section!E,!the!establishment! of!26!Ministry!Areas!sets!an!explicit!base! for!our!diocesan!budget,!and!we!imperil! this!new!platform!if!our!total!Parish!Share! does!not!enable!us!to!meet!the!costs!of! ministry!to!which!our!Ministry!Areas! commit!us.!This!makes!it!unlikely!that!a!!
!
35
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
gweinidogaethol.!Mae!hyn!yn!ei!gwneud! yn!annhebygol!y!bydd!cyfundrefn!newydd! yn!cyflwyno!cyfraniad!cyfansymiol!is.! Bydd!risg!disgwyliadau!chwyddedig!yn! cael!eu!lliniaru!gan!gyfathrebu!da!am! amcanion!yr!arolwg!a!phwrpasau!y! gyfundrefn!newydd.! !
Peryglon cyffredinol ! H.5!
Yn!gyntaf,!ceir!risg!y!bydd!y!trawsnewid!o! un!gyfundrefn!i’r!llall!yn!arwain!at! ostyngiad!dros!dro!mewn!cyfraniadau,! oherwydd!ansicrwydd!a!heriau!cynllunio! ar!gyfer!eglwysi!sy’n!hanfodol!yn!ystod! newid!mor!systemig.!Byddai’n!ddoeth,!o! dan!amgylchiadau!o’r!fath,!i!Fwrdd!Cyllid! yr!Esgobaeth!gadw!cronfa!wrth!gefn!i! gwmpasu!gostyngiad!dros!dro!o’r!fath! mewn!cyfraniadau!yn!ystod!blwyddyn! gyntaf!gweithredu!cyfundrefn!newydd.!
! H.5.2!
! ! !
General risks !
Ar!draws!y!meysydd!hyn!o!risg,!mae!tri! risg!arbennig!yn!gyffredin.!
! H.5.1!
new!system!will!deliver!a!lower!total! contribution.!The!risk!of!inflated! expectations!will!be!mitigated!by!good! communication!about!the!aims!of!the! review!and!the!purposes!of!a!new!system.!
Yn!ail,!mae!naratif!gyffredinol!gadarnhaol! am!gyfundrefn!newydd!sy’n!gyson!â’n! Gweledigaeth!Esgobaethol!a!sefydlu! Ardaloedd!Gweinidogaethol!mewn!perygl! o!gael!ei!thanseilio!gan!ddisgwyliadau!a! gamweinyddir!a!naratifau!llacach.!Bydd!y! risg!yn!cael!ei!liniaru!gan!gyfathrebu!da! am!amcanion!yr!arolwg,!ac!yn!arbennig! gan!fuddsoddiad!adnoddau!mewn! adeiladu!naratif!lawn!o!fanteision!y! gyfundrefn!newydd,!i’w!rhannu!gyda! chysondeb!ar!bob!pwynt!yn!ystod! gweithredu’r!gyfundrefn!newydd.! ! H.5.3! Mae!trydydd!risg!ymhlyg!o!fewn! cyfundrefn!newydd!sy’n!mynnu!lefel!uchel! o!gyfranogi!ar!y!cyd.!Bydd!y!gyfundrefn!yn! ei!chyfanrwydd!yn!llwyddiannus!pan!fydd! pawb!sy’n!cymryd!rhan!ynddi!yn!gwneud! hynny’n!gyfrifol!ac!yng!ngoleuni!eu! hysbrydolrwydd!Cristnogol!aeddfed.!Mae! diwylliant!o!gydweithio!yn!cael!ei!feithrin! yn!yr!esgobaeth,!ac!mae’n!rhan!o’r!ffordd!o! weithio!a!fynnir!o!fewn!Timau!Ardal! Gweinidogaeth!ac!o!fewn!y!Synodau.!Fodd! bynnag,!bydd!y!gyfundrefn!newydd!yn! gofyn!am!fynegiant!ffurfiol!o’r!diwylliant! hwn!o!gydweithio!mewn!ardal!o!bwys! mawr!ar!gyfer!ariannu!ein!bywyd!ar!y!cyd.! Bydd!y!risg!yn!cael!ei!liniaru,!yn!rhannol,!!
H.5!
Across!these!areas!of!risk,!three!particular! risks!are!general!and!common.! ! ! H.5.1! First,!there!is!a!risk!that!the!transition! from!one!system!to!another!will!lead!to!a! temporary!drop!in!contributions,!owing!to! the!insecurity!and!planning!challenges!for! churches!that!are!inherent!during!such!a! systemic!change.!It!would!be!wise,!under! such!circumstances,!for!the!DBF!to! maintain!a!reserve!to!cover!such!a! temporary!drop!in!contributions!during! the!first!year!of!the!operation!of!a!new! system.! ! H.5.2! Secondly,!an!overall!positive!narrative! about!a!new!system!that!is!consonant!with! the!Diocesan!Vision!and!the!establishment! of!Ministry!Areas!risks!being!undermined! by!mismanaged!expectations!and!looser! narratives.!This!risk!will!be!mitigated!by! good!communication!about!the!aims!of!the! review,!and!in!particular!by!the! investment!of!resources!in!constructing!a! full!narrative!of!the!benefits!of!the!new! system,!to!be!shared!with!consistency!at! all!points!during!the!implementation!of!a! new!system.! ! H.5.3! A!third!risk!flows!from!the!new!system’s! demand!for!a!high!level!of!collaborative! participation.!The!system!as!a!whole!will! be!successful!when!all!who!take!part! within!it!do!so!responsibly!and!as!a! manifestation!of!their!mature!Christian! discipleship.!This!culture!of!collaboration! is!being!nurtured!within!the!diocese,!and! is!part!of!the!way!of!working!demanded! within!Ministry!Area!Teams!and!at!Synods.! However,!the!new!system!will!demand!a! formal!expression!of!this!culture!of! collaboration!in!an!area!of!great! significance!for!the!financing!of!our! common!life.!This!risk!will!be!mitigated,!in! part,!by!the!moderators!of!the!meetings!!
36
Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob | Adroddiad cyflawn The Bishop’s Ministry Fund | Full report
gan!gymedrolwyr!y!cyfarfodydd!yn! pwysleisio!gwerthoedd!y!cyfarfodydd! (gweler!F.11),!a!thrwy!gyfathrebu! ynghylch!y!gyfundrefn!sy’n!pwysleisio! pwysigrwydd!y!gwerthoedd!hynny!ar! gyfer!llwyddiant!y!gyfundrefn!yn!ei! chyfanrwydd.!Yn!fwy!cyffredinol,!bydd!y! risg!yn!cael!ei!liniaru!gan!waith!i!barhau!i! feithrin!diwylliant!o!gydweithio!ar!draws! ein!bywyd!ar!y!cyd!o!fewn!yr!esgobaeth.! Mae’r!risg!yma!yn!un!o!amseru,!ac!nid!o! egwyddor.!
emphasising!the!meetings’!values!(see! F.11),!and!by!communication!about!the! system!emphasising!the!importance!of! those!values!for!the!success!of!the!system! as!a!whole.!More!generally,!the!risk!will!be! mitigated!by!continuing!work!to!nurture!a! culture!of!collaboration!across!our! common!life!as!a!diocese.!The!risk!here!is! one!of!timing,!and!not!of!principle.! !
! !
! ! ! !
Adran I Gweithredu’r gyfundrefn newydd
Section I Implementation of the new system
!
! Fe!drafodwyd!a!chymeradwywyd!y!model! newydd!gan!Fwrdd!Cyllid!yr!Esgobaeth! (DBF)!ym!mis!Mawrth!a!mis!Mai!2014,!a! chan!y!Bwyllgor!Sefydlog!Cynhadledd!yr! Esgobaeth!ym!mis!Mawrth!a!mis!Mehefin! 2014.!Mae!hefyd!wedi!cael!ei!gyflwyno!a’i! drafod!mewn!cyfarfodydd!o!Ddeoniaid!Bro! ac!chan!Synodau,!pan!fu’r!adborth!yn! gadarnhaol.!Bydd!y!model!yn!llawn!yn!cael! ei!drafod!eto!gan!Fwrdd!Cyllid!yr! Esgobaeth!a!Phwyllgor!Sefydlog! Cynhadledd!yr!Esgobaeth!ym!mis!Medi! 2014.!
!
O!ystyried!pwysigrwydd!y!gyfundrefn!i! fywyd!yr!esgobaeth,!ac!o!ystyried!y!risgiau! sy’n!gysylltiedig!â!model!mor!newydd,!y! bwriad!yw!y!bydd!y!gyfundrefn!yn!cael!ei! threialu!ar!draws!yr!esgobaeth!am!ddwy! flynedd,!gyda’r!treial!yn!dechrau!yn!ystod! hydref!2014!(a!thrwy!hynny,!cawn! ddefnyddio’r!cynllun!i!osod!cyfraniadau!ar! gyfer!y!flwyddyn!ariannol!2015).!Bydd! asesiadau!ffurfiol!o’r!treial!yn!cael!eu! cynnal!ym!mis!Rhagfyr!2014,!mis!Medi! 2015!a!mis!Medi!2016.!Er!mwyn!dechrau! ar!y!treial!yn!ystod!hydref!2014,!mae! dyddiadau!cyfarfodydd!gosod!targedau’r! Synodau!eisoes!wedi!eu!pennu!ar!gyfer! Hydref!2014.!9!
I.2!
I.1!
! I.2!
9
Mae adborth gan rai eglwysi wedi awgrymu y byddai cyllidebu Ardal Gweinidogaeth / eglwys yn cael ei gynorthwyo gan osod y targed yn gynharach yn y flwyddyn ariannol flaenorol a chan osod y targed am fwy na blwyddyn. Mae’r ddau nod yn ddymunol ac y gellid eu hymgorffori ar gyfer 2016 a thu hwnt.
I.1!
!
! An!outline!of!the!new!model!was! discussed!and!commended!by!the!DBF!in! March!and!May!2014!and!by!the!Diocesan! Conference!Standing!Committee!in!March! and!June!2014.!It!has!also!been!introduced! and!discussed!at!meetings!of!Area!Deans! and!at!Synods,!from!which!the!feedback! was!positive.!The!full!model!will!be! discussed!again!by!the!DBF!and!the! Diocesan!Conference!Standing!Committee! in!September!2014.!
! ! ! Given!the!importance!of!the!system!to!the! life!of!the!diocese,!and!given!the!risks! associated!with!such!a!new!model,!it!is! intended!that!the!system!be!trialled!across! the!diocese!for!two!years,!with!the!trial! commencing!in!the!autumn!of!2014!(thus! using!the!scheme!to!set!contributions!for! the!2015!financial!year).!Formal! assessments!of!the!trial!will!take!place!in! December!2014,!September!2015!and! September!2016.!In!order!to!begin!the! trial!in!the!autumn!of!2014,!Synod!targetb setting!meetings!are!already!set!for! October!2014.!10!
! !
10
Feedback from some churches has suggested that Ministry Area / church budgeting would be assisted by setting the target at an earlier point in the previous financial year and by setting the target for more than one year. Both are desirable and could be incorporated for 2016 and beyond.
37
Hollalluog Dduw, a ysbrydolaist Deiniol, esgob cyntaf Bangor, i gasglu o’i gwmpas gymuned o Gristnogion i gyd-fyw bywyd cytun; caniatâ i ni, sy’n anrhydeddu’r cof amdano, weithio i atgyfnerthu teulu dy Eglwys mewn ffydd, gobaith a chariad; trwy Iesu Grist dy Fab ein Harglwydd; y bo iddo gyda thi a’r Ysbryd Glân yr holl anrhydedd a gogoniant, yn awr ac am byth. Amen. Y colect ar gyfer Gŵyl Deiniol
!
!
Esgobaeth Bangor Canolfan yr Esgobaeth, Clos y Gadeirlan, Bangor, Gwynedd LL57 1RL
[email protected] 01248 354999 Hawlfraint © Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor 2014 Mae Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor [enw cofrestredig: Bangor Diocesan Board of Finance Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor] yn elusen gofrestredig 1075931 ac yn gwmni cofrestredig yng Nghymru a Lloegr 03655641.
! The Diocese of Bangor Diocesan Centre, Cathedral Close, Bangor, Gwynedd LL57 1RL
[email protected] 01248 354999 Copyright © Bangor Diocesan Board of Finance 2014 Bangor Diocesan Board of Finance [registered name: Bangor Diocesan Board of Finance Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor] is a registered charity 1075931 and a registered company in England and Wales 03655641.
! ! ! ! ! ! ! !
!
! Almighty God, who inspired Deiniol, the first Bishop of Bangor, to gather around him a community to live the common life: grant that we, who honour his memory, may work to build up the family of your Church in faith and hope and love; through Jesus Christ your Son our Lord; to whom with you and the Holy Spirit be all honour and glory, now and for ever. Amen. The collect for the feast of St Deiniol